“1.7 Ethische dossiers. De partijen die deel uitmaken van de regering engageren zich ertoe om inzake ethische aangelegenheden een consensus onder elkaar te bekomen, met wederzijds respect voor elkaars standpunten, alvorens wetgevende initiatieven te nemen rond deze materies.” Opvallend toch: oud-voorzitter Joachim Coens (cd&v) die plots op Twitter nog eens een eerder obscure passage uit het regeerakkoord van Vivaldi herhaalt.

Maar Coens weet waarom: over die passage is destijds bij de vorming van de federale coalitie hard genoeg gevochten.

• Want terwijl men bezig was de federale regering te vormen (en dat duurde lang genoeg in de periode 2019-2020) liepen in de Kamer allerlei wetgevende initiatieven.
• En vrij snel vonden de paars-groene partijen PS, Vooruit, Open Vld, MR, Groen en Ecolo elkaar in een wettekst, die de regels van abortus wilde versoepelen in België. Vandaag is vrijwillige abortus in België toegestaan tot een foetus van 12 weken. Maar daar wilden de paars-groene partijen minstens 18 weken van maken. En ook een verplichte wachttijd van zes dagen, die vandaag nog een feit is, wilde men fel gaan inkorten.
• Er was bovendien een ruime meerderheid in het Parlement: ook PVDA-PTB en DéFI waren voorstander van die versoepeling. De tegenstand bevond zich ter rechterzijde, en enkel in Vlaanderen: Vlaams Belang, N-VA en cd&v verzetten zich heftig.
• Zeker voor N-VA kwam het handig uit: in dit ene dossier had cd&v, met voorzitter Coens zelf een heftige tegenstander van de versoepeling, toch een (klein) breekijzer in handen om cd&v uit de handen van paars-groen te houden.
• Dat het voor Coens ook persoonlijk heel lastig lag, met een zus die in het klooster zit, was voor alle andere regeringspartijen duidelijk. Ze gaven dus een passage in het regeerakkoord toe, en beslisten om de zaak ook bij een comité van experten te parkeren.

De essentie: Die experten raakten vrijdag klaar.

• Hun conclusies liegen er allerminst om. In 25 aanbevelingen zeggen ze eigenlijk wat de paars-groene partijen ook stelden: de maximumtermijn optrekken naar minstens 18 weken, zodat vrouwen niet meer naar Nederland moeten reizen, om het daar te laten doen. En geen bedenktijd meer ook, want dat is “vernederend” voor de betrokken vrouwen. De experten spreken zelfs van “unanieme kritiek op het terrein”, op dat punt.
• Meteen voor Coens dus de aanleiding om iedereen toch te herinneren aan het regeerakkoord. Maar dat is bijvoorbeeld over kernenergie en de kernuitstap ook al het voorwerp geweest van felle interne discussies bij Vivaldi. “Maar over die kerncentrales, dat was een heel ander debat. Er is over deze ethische thema’s veel gepraat, niet over de inhoud, maar of dat een zaak van regering en parlement was, hoe we dat dan juist gingen doen”.
• “En daarover is het regeerakkoord heel helder. Partijen in Vivaldi kunnen dit niet zomaar stemmen. Anders is dat een inbreuk op die consensus. Daar gaat het over”, zegt Coens.
• Maar tegelijk vragen de andere paars-groene regeringspartners zich in de wandelgangen wel af of men bij cd&v nog zo star vasthoudt aan dat standpunt over abortus. “Mahdi is Coens niet. Is dit voor hem ook een strijdpunt?”
• Huidige voorzitter Mahdi heeft daarbij wel de pech dat hij in het heetst van de strijd, toen in september 2020 een regeerakkoord moest gemaakt worden voor diezelfde Coens, wel naar de TV-studio’s trok en daar verklaarde, “als andere partijen vinden dat er een versoepeling van de abortuswetgeving moet komen, vorm dan een regering zonder ons en dan zijn wij uitgepraat”. Een post als staatssecretaris werd zijn beloning.
• Zo klonk het in 2020, maar vandaag zegt de partijwoordvoerder in De Standaard iets anders: “We spreken ons inhoudelijk niet uit tot het volledige wetenschappelijke rapport wordt besproken in het parlement”, zo klinkt het. Dat is ergens voor april voorzien. Tot zo lang wil men er duidelijk geen heisa rond.

Onderliggend: En in de Kamer heeft men ook iets interessant opgemerkt: de pagina’s met de partijstandpunten van cd&v over abortus, op de website van de christendemocraten, zijn ondertussen weggehaald. Wie ‘cd&v’ en ‘abortus’ op google intikt, krijgt wel nog de link, maar geen standpunt meer. “Toeval, of niet?”, zo is te horen bij andere partijen.

• Los van de houding van cd&v lijkt het haast onvermijdelijk, gezien de losse samenhang van Vivaldi, dat een aantal Kamerleden vroeg of laat nog eens een poging onderneemt om abortus wel te hervormen. Bij N-VA is er alvast nog weinig strategische reden om “cd&v aan boord te houden”. Integendeel: in de brede fractie van N-VA zitten ook wel wat meer progressieve Kamerleden. Als de partij haar parlementsleden in deze stemming vrij zou laten, lijkt een meerderheid vrij snel gevonden.
• Maar die zijn hoe dan ook mathematisch niet nodig: paars-groen met PVDA stonden destijds al veel verder met een wetsvoorstel. Op het eind van de legislatuur zou dat wel eens van onder het stof kunnen gehaald worden. En in lopende zaken zelfs nog sneller.

(nd)