De Saudische olieproductie is op slag gehalveerd nadat de olievelden van Abqaiq door een reeks drones werden aangevallen. Wie achter de aanslag zit is nog niet duidelijk. De Saudi’s zelf wijzen naar de Jemenieten, de VS beschuldigt Iran.
Het gaat om de derde aanval op vijf maanden tijd tegen de infrastructuur van ‘s werelds grootste exporteur van ruwe olie. Maar dit is wel degelijk de ‘Big One’. De aanval reduceert op slag de productiecapaciteit van het Saudische olieconcern Aramco met 50%. De getroffen site pompt dagelijks op zijn eentje 5,7 miljoen vaten olie op, goed voor 5% van de globale productie.
Abqaiq is dan ook het grootste olieverwerkingscomplex ter wereld. Het ligt in de Saoedische provincie Ash Sharqiyah, in de woestijn op ongeveer 60 kilometer ten zuidwesten van de agglomeratie Dharaan-Dammam-Khobar.
Abqaiq: een grotere bedreiging voor de oliemarkten dan de Straat van Hormuz
Abqaiq heeft volgens insiders altijd al een grotere bedreiging voor de oliemarkten gevormd dan de Straat van Hormuz. Sterker nog: Abqaiq staat al jaren te boek als het #1 veiligheidsrisico in de oliemarkten, vanwege zijn belang voor het Saudische exportsysteem. Het is het belangrijkste doelwit voor terroristen, dissidenten en buitenlandse paramilitaire groepen. Vooral wanneer het tot een gewapend conflict met Iran zou komen.
Maar een gecoördineerde aanval op de site werd tot nog toe altijd onwaarschijnlijk geacht. Niet meer, dus. Ondanks de uiterst strenge bewaking en beschermingsmaatregelen was Abqaiq niet tegen een drone-aanval bestand. Op een satellietfoto die het persagentschap Bloomberg vrijgeeft zijn een vijftal enorme rookpluimen duidelijk te zien. Het gevolg van de brandende oliebronnen.
De vraag is nu hoe de schade aan de site snel gerepareerd kan worden en hoe hem te beschermen tegen nieuwe aanvallen. Op langere termijn staan de Saudi’s voor een nog grotere uitdaging. Namelijk hoe hun afhankelijkheid van Abqaiq reduceren en de oliestromen heroriënteren opdat toekomstige aanvallen minder schade veroorzaken. De aanval zal de Saudi’s ook dwingen het conflict in Jemen, de relaties met Iran, de VS en andere regionale grootmachten te herbekijken.
In de Verenigde Staten heeft president Trump zich ondertussen al bereid verklaard de strategische reserves aan te spreken, want een stijging van de olieprijs aan de pomp zou nefast zijn in een verkiezingsjaar. De VS zijn vandaag de grootste producent van olie wereldwijd. Ze beschikken over 600 miljoen vaten die als ‘strategische reserve’ te boek staan. Ook de Saudi’s zelf willen een deel van hun reserves op de markt brengen om de productiedaling te compenseren.
Aanslag is slecht nieuws voor Aramco
De aanslag is vooral slecht nieuws voor Aramco, dat zijn beursintroductie voorbereidt. Het bedrijf is zonder meer een outlier. Vorige maand raakte bekend dat Aramco in het eerste semester van 2019 een winst van 46,9 miljard dollar (41,8 miljard euro) had geboekt. Dat was wel 11,5% minder dan in dezelfde periode een jaar geleden. Oorzaak van de forse daling was uiteraard de daling van de olieprijs. Toch behoudt het concern makkelijk zijn status van meest winstgevende bedrijf ter wereld. Ter vergelijking: Apple, het meest winstgevende beursgenoteerde bedrijf ter wereld, liet in dezelfde periode een winst van 31,5 miljard dollar (28 miljard euro) optekenen.