Het International Institute for Strategic Studies in Londen publiceerde deze week de nieuwste editie van zijn gezaghebbende jaarlijkse Armed Conflict Survey.  Het schetst een grimmig beeld van toenemend geweld in veel regio’s en van oorlogen die chronisch resistent zijn tegen vrede. 

In het nieuws. Het onderzoek – dat zich richt op regionale conflicten in plaats van de confrontatie tussen de supermachten China, Rusland, de VS en hun bondgenoten – documenteert 183 conflicten voor 2023, het hoogste aantal in drie decennia.

• Niet-statelijke gewapende groeperingen, waarvan Hamas in Gaza slechts de meest in het oog springende is, spelen een nefaste rol.
• Op veel plaatsen worden deze krachten gesteund door verstorende grootmachten, met name Rusland en Iran.
• Omdat grootmachten hun geopolitieke dominantie steeds verder uitbreiden – en de VN tot een marginale rol veroordelen – duren conflicten ook steeds langer.

Voorbereiden op langdurige oorlogen

Zoom in. Op Bloomberg waarschuwt journalist Max Hastings ervoor dat “de aanzienlijke economische invloed van zowel China als de Verenigde Staten betekent dat een conflict tussen deze grootmachten mogelijk maanden, zo niet jaren of zelfs decennia zou kunnen duren.”

• Dit vereist dat het Westen, en dan met name de Verenigde Staten, op een ongekende schaal strategische voorraden van wapens en munitie moet opbouwen.
• In zijn boek Planning for Protraction betoogt Iskander Rehman dat de huidige Amerikaanse benadering zich te veel richt op het winnen van een enkele veldslag of een beperkte campagne, zonder rekening te houden met de vereisten voor een langdurig conflict.
• Volgens Rehman kan het Westen, en dan vooral de VS, enkel effectief een oorlog in Azië afschrikken, als er een buitengewone inspanning komt om wapens te produceren en aan te schaffen.
• Tegelijkertijd moet het Westen zijn bondgenoten in Europa en Azië, die kampen met een afnemende industriële capaciteit, stimuleren om dezelfde stappen te ondernemen.

Europa heeft zich systematisch gedemilitariseerd

Zoom out. Dat laatste is makkelijker gezegd dan gedaan. Volgens Global Firepower is het Verenigd Koninkrijk de sterkste militaire natie in Europa, gevolgd door Frankrijk.

• Maar het Britse leger heeft slechts ongeveer 150 operationele tanks en misschien een dozijn operationele langeafstandsartilleriestukken.
• Frankrijk, de volgende grootste geldschieter, heeft minder dan 90 stukken zware artillerie, ruwweg gelijk aan wat Rusland elke maand op het slagveld in Oekraïne verliest, schrijft de Wall Street Journal.
• Europa heeft zichzelf “systematisch gedemilitariseerd omdat het geen geld hoefde uit te geven”, zegt Anthony King, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit van Warwick.
• Na de Tweede Wereldoorlog werd overal in Europa een beroep gedaan op het vredesdividend en werd de defensie-industrie grotendeels overgelaten aan de Amerikanen.
• De vijf grootste wapenproducenten ter wereld, die samen 32 procent van de omzet van de industrie voor hun rekening nemen, zijn allemaal gevestigd in de VS.
• Vorig jaar namen de VS ongeveer 70 procent van de defensie-uitgaven voor de NAVO voor hun rekening.
• Terwijl Rusland en China zich de afgelopen tien jaar hebben voorbereid op wereldwijde spanningen en hun defensiebudgetten met respectievelijk 300 en 600 procent hebben verhoogd, zijn de defensie-uitgaven in de EU volgens het Europees Parlement in dezelfde periode met slechts 20 procent gestegen. (cv)