Vele burgers tonen zich bezorgd dat hypocrisie bij de politici een negatieve impact zal hebben op de bereidheid van het publiek om het eigen gedrag te veranderen om de klimaatcrisis aan te pakken. Dat blijkt uit een rapport van consulent Britain Thinks over de reacties op de klimaattop van Glasgow (COP26). De onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat bij de respondenten grote twijfel heerst of de verbintenissen van de klimaattop zullen worden nagekomen, tenzij ze een wettelijk bindend karakter krijgen.

Het onderzoek was gebaseerd op een analyse van de dagboeken die een veertigtal burgers in het Verenigd Koninkrijk hebben bijgehouden met aantekeningen over klimaatnieuws en de eigen ervaringen met de problematiek.

Kritiek op rijke landen

De onderzoekers stelden vast dat COP26 de eerste klimaattop was waarbij de respondenten betrokken waren. “Sommigen waren opgewonden en hoopvol over de bijeenkomst van de wereldleiders in Glasgow”, werpt Britain Thinks op.

“Vooral respondenten die oorspronkelijk minder betrokken waren bij klimaatkwesties, bleken door de uitgebreide berichtgeving over het evenement geneigd te geloven dat COP26 een doorslaand succes was geweest.”

“Maar zelfs degenen die naar eigen zeggen sterk in het leefmilieu geïnteresseerd waren, konden geen gedetailleerde details vermelden over de afspraken die waren gemaakt rond onderwerpen zoals steenkool en ontbossing.”

In het algemeen bleek er veel kritiek op de rol van de rijkere landen in de aanpak van de klimaatcrisis. Onder meer werd opgemerkt dat de ontwikkelde naties weliswaar toezeggingen hebben gedaan om ontwikkelingslanden te helpen, maar daarvan in praktijk weinig terecht brengen. 

Verder wordt opgemerkt dat vele respondenten vooral twee opmerkelijke ogenblikken bleken te hebben onthouden. Vaak wezen de dagboeken immers naar de Amerikaanse president Joe Biden, die tijdens een gesprek in slaap leek te vallen.

Daarnaast hebben velen onthouden dat de Britse premier Boris Johnson na de opening van de klimaattop met een vliegtuig terug naar Londen keerde voor een diner.

“Wie in slaap valt tijdens een gesprek, is duidelijk niet bij de problematiek betrokken”, luidde de kritiek. “Boris Johnson toonde zich bijzonder hypocriet door met een vliegtuig te reizen.”

“Hij had ongetwijfeld voor een milieuvriendelijker technologie kunnen opteren of minstens voor zijn verplaatsing van een elektrisch voertuig gebruik kunnen maken. Dergelijk incidenten ondermijnen het belang van de klimaattop en suggereren dat de machtige wereldreizigers de problematiek niet ernstig nemen.”

Sceptisch over gedane beloftes

De respondenten toonden zich ook bijzonder sceptisch dat de gemaakte afspraken zouden worden nagekomen. “Geen enkele overeenkomst is juridisch bindend en de afspraken bestaan vooral uit vage verklaringen”, luidt het.

“Landen die in sterke mate aan de problemen hebben bijgedragen, hebben bovendien nagelaten om de belangrijkste intenties te ondertekenen. De toezegging zijn vooral gekoppeld aan zelfcontrole. Het is dan ook twijfelachtig of de gedane beloftes zullen worden nagekomen.”

De best begrepen belofte van de hele klimaattop was de toezegging om de ontbossing te stoppen en terug te draaien.

Diverse respondenten zeiden dat deze toezeggingen geloofwaardig waren omdat ze specifiek verband hielden met een praktijk die een pijler van de klimaatcrisis vertegenwoordigt en omdat ze door een financieringspakket van meerdere miljarden dollars worden ondersteund.

Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het energiebedrijf Ovo, de Lancaster University en de organisaties Citizens Advice en World Wide Fund (WWF). De respondenten werden gerekruteerd om de uiteenlopende opvattingen over het klimaat – van geëngageerde activisten tot weinig betrokken burgers – weer te geven. 

(bzg)