De Russische stad Norilsk is begonnen met het koelen van zijn ondergrond. Die ingreep moet beletten dat een deel van de gebouwen in de stad door de dooiende permafrost zouden wegzakken en instorten. De overheid heeft een budget van 650 miljoen roebel (7,9 miljoen euro) opzij gezet om de fundamenten van een eerste groep gebouwen in de stad te stabiliseren.

Norilsk is een industriestad met 170.000 inwoners, gelegen op het schiereiland Taimyr. Norilsk is na Moermansk, dat ruim driehonderdduizend inwoners telt, de grootste stad van de wereld boven de noordpoolcirkel. De stad is gedeeltelijk gebouwd op rotsformaties, maar de rest van de ondergrond bestaat uit permafrost.

Dit laatste dreigt echter de toekomst van de Russische stad te bedreigen. De klimaatverandering zorgt er immers voor dat de temperatuur op aarde stijgt, waardoor de permafrost steeds verder dreigt te ontdooien.

Verwoestende impact

“De dooi dreigt een verwoestende impact te hebben op de gebouwen die op de permafrost zijn opgetrokken”, merken experts op. “Deskundigen hebben eerder al melding gemaakt van studies die voorspellen dat de stedelijke infrastructuur in het Russische noordpoolgebied de volgende decennia zou kunnen instorten.”

“In Norilsk is deze dramatische impact op flatgebouwen momenteel al zichtbaar. Een aantal funderingen vertonen al ernstige scheuren en de trottoirs zijn op een aantal locaties al weggezakt.”

Permafrost is de laag bevroren gesteente of grond die op de noordpool, inclusief de meeste delen van Siberië, wordt aangetroffen. De bovenste delen van die grond begint nu te ontdooien.

Inmiddels zouden de regionale autoriteiten de gebouwen van Norilsk hebben geïnspecteerd. Daarbij werd gekeken welke gebouwen de grootste nood aan stabilisatie zouden hebben.

Er werd alvast beslist om tot een thermische stabilisatie van de bodem onder tien appartementsgebouwen over te gaan. Die werken zouden in de loop van de volgende drie jaar worden uitgevoerd.

56 procent van de permafrost kan verdwijnen

De voorbije twee jaar werden langs de contouren van twee huizen trouwens al koelsystemen geïnstalleerd om de funderingen in de grond vast te vriezen. Het systeem bestaat uit een netwerk van leidingen waardoor een koelmiddel circuleert. 

Het Russische ministerie van Noodsituaties waarschuwde vijf jaar geleden dat de omvang van de permafrost in Rusland tegen het midden van deze eeuw met 25 procent zou kunnen zijn verminderd. Tegen het einde van de eeuw zou mogelijk al 56 procent van de permafrost kunnen zijn verdwenen.

“Deze problemen zullen niet alleen een toenemende bedreiging vormen voor de huisvesting in de regio, maar zullen ook een gevaar vormen voor de transportinfrastructuur en pijpleidingen”, waarschuwen experts van het ministerie.

Alaska

Norilsk is echter niet het enige stedelijke gebied in het noordpoolgebied waar de dooi van permafrost dramatische gevolgen voor gebouwen en infrastructuur dreigt te hebben.

In Longyearbyen, een stad op het Noorse Spitsbergen, zakken huizen door het smelten van de ondergrond weg. De onstabiele grond heeft een gedeelte van de bevolking al gedwongen om te verhuizen.

In het centrum van de stad dienden ongeveer 250 woningen te worden afgebroken. De bewoners konden verhuizen naar nieuwe gebouwen die ondersteund werden door sterke metalen funderingen, die dieper in de grond konden worden vastgezet.

Gelijkaardige problemen werden al opgetekend in Alaska en het noorden van Canada.

(lb)