The Spectator-journalist Jonathan Miller, Brit in Frankrijk, woonde een supportersavond bij van de mogelijke Franse presidentskandidaat Éric Zemmour, een omstreden opiniemaker van uiterst rechtse snit. “Critici vergelijken hem met Trump en wijzen op zijn veroordelingen voor het aanzetten tot rassenhaat.” Maar: “Zijn veroordelingen lijken zijn opstandige aantrekkingskracht alleen maar te vergroten.”
Franse presidentskandidate Le Pen in de problemen? “Zemmour biedt iets nieuws en aantrekkelijks aan kiezers die hun vertrouwen in de politiek verloren hebben”
Waarom is dit belangrijk?
Hoewel hij nog niet officieel presidentskandidaat is, menen analisten dat Zemmour de man wordt die Marine Le Pen vanop de rechterflank gaat bekampen in de Franse presidentsverkiezingen. Hij is vooral bekend als (de meest) reactionair(e) opiniemaker in het Franse televisielandschap. Net als voormalig Amerikaans president Trump is hij dus iemand die goed weet hoe televisie werkt en die geen (actief) partijpolitiek verleden heeft. Nog een gelijkenis met de opkomst van Trump: hij spreekt een groeiend aantal politiek misnoegden aan, over de hele rechterzijde…Zemmour was op 16 oktober te gast in het Zinga Zanga-theater in Béziers, in het diepe zuiden van Frankrijk; een bolwerk van Frans rechts. “Hij arriveerde een uur te laat op het podium, maar nog steeds onder daverend applaus en gezang van ‘Zemmour Président’”, schrijft Miller. Hij heeft 25 minuten gesproken en nog eens 25 minuten vragen beantwoord.
Zemmour is ooit in Parijs twee keer fysiek aangevallen, maar “in Béziers sprong hij over een dranghek en liep naar honderden van zijn bewonderaars om handen te schudden. Toen president Macron dit in juni probeerde, kreeg hij een klap in zijn gezicht.”
Parijse Joodse intellectueel
“De populaire burgemeester (van Béziers), Robert Ménard, een voormalig journalist, werd gekozen als onafhankelijke, maar met een sterke steun van Marine Le Pen. Haar politieke beweging, de Rassemblement National, voorheen het Front National, met historische wortels in het antisemitisme, is hier al decennia machtig,” aldus Miller.
“Is het daarom paradoxaal, bizar, of misschien een bewijs van een diepere verschuiving van de sociale en politieke tektonische platen, dat afgelopen zaterdagavond duizenden (mensen) (naar het) theater kwamen om Éric Zemmour, een Parijse Joodse intellectueel, auteur en televisie- en radiojournalist, toe te juichen?”
Geen “tuinhuisjes op wielen”
Wat Miller opviel aan het publiek: “Ik was er vroeg bij en begon te praten met tientallen fans van Zemmour toen ze in de rij stonden om de zaal binnen te gaan. Velen hadden honderden kilometers gereisd. Er waren tientallen studenten. Allen waren gedesillusioneerd door Le Pen. Velen gaven toe dat ze eerder op Nicolas Sarkozy hadden gestemd. Dit was geen traditionele Front National-menigte (…) rijdend in die gehavende Renault-busjes die eruitzien als tuinhuisjes op wielen. De parkeerplaats was gevuld met Audi’s, BMW’s, Peugeots van topkwaliteit en een Jaguar of twee. Het publiek was welbespraakt en netjes gekleed.”
Over zijn aantrekkingskracht: “Zemmour, een Pied-Noir wiens Berberse ouders Algerije ontvluchtten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog, wordt in een groot deel van de Franse media bestempeld als racist, islamofoob en rechtse extremist. Critici vergelijken hem met Trump en wijzen op zijn veroordelingen voor het aanzetten tot rassenhaat. Dit kan in het buitenland schokkend klinken – maar in Frankrijk is dat minder het geval. Aanzetten tot rassenhaat kan een subjectief misdrijf zijn, met vervolgingen door gepolitiseerde magistraten. Zijn veroordelingen lijken zijn opstandige aantrekkingskracht alleen maar te vergroten.”
Zemmour staat erom bekend taboeonderwerpen aan te pakken. “In zijn toespraak van zaterdag drong hij aan op assimilatie of vertrek van immigranten. Hij viel de obsessieve aandacht voor racisme en kolonialisme in de media, de regering, scholen, universiteiten en culturele instellingen aan, en zei dat die de gezinnen, de verhoudingen tussen mannen en vrouwen en de godsdienst heeft ondermijnd. Hij noemde de staatsomroepen ‘organen van propaganda’.”
Gekrakeel
Na afloop sprak de Britse journalist even met de mogelijke Franse presidentskandidaat. Miller vroeg Zemmour hoe hij dacht over de dreigementen van Macrons regering om de elektriciteitstoevoer naar Groot-Brittannië stop te zetten “als vergelding voor het gekrakeel over de visserijrechten na de brexit.”
“Hij, de intellectueel bij uitstek, merkte op dat de Engels-Franse betrekkingen wel eens slechter zijn geweest – ongetwijfeld een verwijzing naar de Napoleontische oorlogen – en legde vervolgens de schuld bij Europa en met name bij de onderhandelingen onder leiding van Michel Barnier, die onlangs heeft verklaard kandidaat te zijn voor het voorzitterschap. ‘De Franse vissers dachten dat ze gewoon door konden gaan, de Engelsen dat ze alles terug zouden krijgen. Dit was het gevolg van gaten in het dossier van Barnier, het gevolg van slecht onderhandelen.’”
Conclusie: “Het is gevaarlijk om te veel te extrapoleren uit één nacht in Béziers. Zemmour lijkt niettemin iets nieuws en aantrekkelijks te bieden aan kiezers die hun vertrouwen in de politiek hebben verloren. Franse presidentsverkiezingen hebben de reputatie onvoorspelbare resultaten op te leveren. Macron is daarvan het meest recente voorbeeld. Zemmour zou wel eens de volgende kunnen zijn.”