“Noord-Korea, dat zo vaak wordt afgeschilderd als een schurkenstaat, is in feite hyperrationeel. Het regime heeft de neiging te krijgen wat het wil – en, wat cruciaal is, op zijn eigen voorwaarden. Een lastige waarheid is dat kernwapens een land zeer machtig maken,” schrijft Hardy.

“We hebben het hier over een land met een economie die vergelijkbaar is met die van Mozambique,” zegt Lankov, die directeur is van de consultancyfirma Korea Risk Group. “Toch speelt Noord-Korea een enorme rol in de wereldpolitiek, uitsluitend vanwege zijn kernwapens.”

Wapenwedloop waaraan twee Korea’s deelnemen

De uitbreiding van dat kernwapenarsenaal illustreert de typische nukkigheid van een despotisch regime, zou je kunnen zeggen. “Waar westerse commentatoren echter niet graag op wijzen, is dat hun buren aan de andere kant van de gedemilitariseerde zone (DMZ) de inzet ook hebben verhoogd,” schrijft Hardy. “Weinigen hebben aangegeven dat de test van het treinlanceersysteem plaatsvond op dezelfde dag dat Zuid-Korea een onderzees gelanceerde ballistische raket testte, waarmee het het eerste land zonder kernwapens werd dat een dergelijk systeem ontwikkelde.”

“In analyses worden de twee Korea’s vaak gezien als proxies van China en de Verenigde Staten. En in het Westen hebben de meesten een binair beeld van het Noorden als meedogenloos agressief en het Zuiden als deugdzaam maar belegerd. Maar deze reeks (…) wapenproeven onthult een verontrustende wapenwedloop waaraan beide naties deelnemen, omdat elke partij meer onafhankelijkheid van de supermacht van haar keuze nastreeft.”

Naties dwingen tot liefdadigheid

“Voor het Noorden was een kernmacht worden altijd al een existentiële berekening – deels ingegeven door de Amerikaanse invasie in Irak. Een van de vele rampzalige gevolgen van een rampzalige oorlog, het omverwerpen van Saddam Hoessein – en later Muammar Kadhafi in Libië – bracht Kim Jong-il tot de conclusie dat dictators die niet met kernwapens zijn bewapend, ten val worden gebracht. Maar er zijn ook andere, meer indirecte voordelen aan het hebben van een nucleair arsenaal”, werpt Hardy op.

“Ze hebben hun wapens gebruikt om (…) buitenlandse regeringen (..) af te dreigen (en te verplichten) om hulp te verlenen.” Of om voorwaarden om hulp te verlenen die de Noord-Koreaanse regering onacceptabel vindt, te laten vallen. “Zoals het totale toezicht op de distributie van hulp aan de noodlijdende bevolking door buitenlandse ngo-medewerkers.”

Het regime wil niet volledig afhankelijk zijn van China, dus moet het andere naties dwingen tot liefdadigheid. Op dit moment houdt China de staat overeind, deels in overeenstemming met zijn non-interventionistisch buitenlands beleid, en deels omdat het geen humanitaire crisis van 25 miljoen mensen aan zijn grens wil. “Ik heb die grens van beide kanten gezien, en sommige delen ervan zijn pijnlijk gemakkelijk over te steken: op sommige plaatsen, zoals Dandong, zijn het niet meer dan stroompjes rivieren met dunne draadversperringen en een paar ongeïnteresseerde grenswachten die bij zonsondergang opstappen,” weet Hardy.

Niemands bondgenoot

“Naar verluidt zijn de Chinezen van hun kant ongelukkig met het Kim-regime. Zo hebben ze een paar grenzen vastgesteld voor zijn militaire programma – zoals het niet opnieuw invoeren van langeafstandsraketten en kernproeven – waaraan het Noorden zich wijselijk heeft gehouden. Tegelijkertijd is de enige echte invloed van China economisch van aard: als China het Kim-regime omver zou werpen en een bevoorrechte generaal zou installeren, zou dat precies het destabiliserende effect hebben waar de Chinezen bang voor zijn.”

“Om het maar vlakaf te zeggen: Noord-Korea is niemands bondgenoot en een blok aan ieders been. (…) Het Noord-Koreaanse militaire programma is er dus op gericht het regime te laten overleven. Als Noord-Korea zich verantwoordelijk gedraagt, kan het met de Verenigde Staten onderhandelen over verlichting van de sancties. Als het zich houdt aan het moratorium op kernproeven, blijft China tevreden. En een tevreden China blijft hulppakketten, ter waarde van ongeveer 2 miljard dollar per jaar, leveren (zonder die hulp zou het land binnen enkele weken in verval raken).”

Een oude belofte van de VS aan het Noorden, namelijk economische groei, is nu van weinig belang voor het regime, betoogt Hardy. Militaire macht is de enige beproefde manier om te krijgen wat het wil. “Markten zijn slecht voor de politieke stabiliteit, en de Noord-Koreanen zijn ze aan het terugdringen,” merkt Lankov nog op. Dat betekent dat Noord-Korea de komende tien jaar waarschijnlijk nóg repressiever wordt. De regering geeft “meer (…) om centrale controle dan om economische ontwikkeling.”

Eenwording is “het soort onzin dat intellectuelen graag geloven”

Gesprekken tussen de twee Korea’s over verzoening en eenwording zijn een soort theater, dat weten beide partijen. Er wordt vaak gewezen op de eenwording van Duitsland, die volgens Lankov eigenlijk een verovering van het Oosten door het Westen was (zij het een die de meeste mensen wilden). “Noord-Korea droomt ervan om het Zuiden te veroveren, maar het is een droom die waarschijnlijk nooit zal uitkomen,” klinkt het.

“Elke vorm van hereniging zou onmiddellijk de ineenstorting van het regime uitlokken,” werpt hij nog op. “Het zal er niet uitzien als in Duitsland – we hebben het hier over ernstig bloedvergieten op de schaal van Libië of Syrië.”

“Het zijn geen stelletje suïcidale idioten – het idee van hereniging, (…) met het rechtzetten van misstanden, is het soort onzin dat intellectuelen graag geloven.”

Concluderend: “Het beste vooruitzicht voor een verenigd Korea zou een situatie zijn waarin de Chinezen besluiten niet in te grijpen, de VS ermee instemmen te betalen, en de Zuid-Koreaanse tanks binnenrollen – verovering vermomd als hereniging. Met andere woorden: iets wat zo onwaarschijnlijk is dat de status quo de enige uitweg lijkt voor de mensen aan beide zijden van de DMZ.”

(kg)