De Chinese Communistische Partij vierde deze zomer haar 100ste verjaardag en is ‘alive and kicking’ dankzij haar leider Xi Jinping. Deze analyse zoemt in drie delen in waarom dit zo is, wie het team is dat deze missie waarmaakt en welke middelen zij hiervoor inzet om deze visie door te drukken op een bevolking van 1.4 miljard mensen. Heel wat Westerse politici kijken met een mix van bewondering en afschuw hoe Xi Jinping die missie invult, hoe hij het team heeft hiervoor en hoe hij dit plan ten uitvoering brengt.
Ideologie als drijfveer
Vele westerse observatoren onderschatten de drijfveren van de Chinese leider, en zien hem als een zoveelste tiran. Terwijl Vladimir Poetin verslaafd is aan macht, is Xi Jinping ideologisch gedreven en gelooft hij echt in de grondwaarden van de Communistische Partij, zoals ze werden gedefinieerd door de oprichters in 1921, exact 100 jaar geleden. Hij ziet zichzelf als de verpersoonlijking van die ideologie en tracht dan ook met man en macht ervoor te zorgen dat de Communistische Partij de volgende 100 jaar nog sterker wordt. Hij gelooft in de oude waarden van moed, rechtvaardigheid en heroïek, een soort revolutionaire geest om China en de Chinese bevolking vooruit te helpen.
Daarom heeft hij een resem doelstellingen gedefinieerd die de Chinese maatschappij in een opvallend nieuwe richting zullen duwen, een richting waar heel wat westerse politici jaloers op zijn.
1. Meer gelijkheid
Het blijft verbazend dat dit door communisten geleid land een Gini-coëfficiënt heeft die hoger is dan alle OESO-landen, wat aangeeft dat de kloof tussen rijk en arm in de Volksrepubliek groter is. Die coëfficiënt meet de mate waarin de welvaart van een land gelijk is verdeeld. Iedereen kent de succesverhalen van Chinese entrepreneurs die op zeer korte termijn een miljardenbedrijf uit de grond stampten. Xi wil komaf maken met de ongelijkheid zelfs als dat betekent dat hij de beurskoersen van de bedrijven van die tycoons doet kelderen.
De bedrijfswereld heeft dit al goed begrepen en begint zelf spontaan de megawinsten die zij maken, weg te schenken. Pony Ma, de CEO van Tencent, het grootste gaming en fintech-bedrijf in China, schonk 7,7 miljard dollar aan programma’s van “gezamenlijke welvaart”; Pinduoduo deed daar nog eens 1.5 miljard dollar bij. En het al zwaargehavende Alibaba, – dat door uitspraken van zijn baas Jack Ma al een mislukte beursgang van de Ant Group had moeten incasseren – overtrof alle anderen met een schenking van 15,5 miljard dollar.
De Chinese staat hoeft zelfs geen extra belastingen te heffen. Het is alsof Apple zijn winst spontaan zou wegschenken om de armere Amerikanen een beter onderwijs te bezorgen in plaats van belastingen te ontduiken, een discipline in dewelke Cook en co excelleren.
Maar daarmee is de kous nog niet af. De huurprijsstijgingen worden beperkt tot maximum 5 procent per jaar en ook is er een strengere wetgeving in voege getreden op excessieve werkkuren.
Zijn we in het Westen we aan 35 uren-weken, dan mogen Chinese bedrijven sinds augustus 2021 hun werknemers nog maar maximum 72 uren laten werken. Ook werken de belastingdiensten overuren. De bekendste actrice in China, Zheng Shuang, moest onlangs 46 miljoen dollar ophoesten voor belastingontduiking.
2. Beter Onderwijs
Het is niet gemakkelijk om een Chinese tiener te zijn. Niet alleen ben je meestal alleen, omdat de meeste Chinese ouders liefst slechts 1 kind willen. Dat de éénkindregel recent werd afgevoerd maakt weinig verschil. Maar ouders leggen hun zoon of dochter een hels studieritme op. Dit is logisch want de resultaten aan het einde van de humaniora bepalen eigenlijk voor een groot stuk de toekomst van het kind. De punten die behaald worden in de ‘gaokao’ – het gestandaardiseerde eindexamen – bepalen of je een goede kans maakt om in het uitstekend betalende overheidsapparaat terecht te komen of aan één van de topuniversiteiten mag gaan studeren.
De Chinese ouders zijn dan ook de laatste jaren niet bij de pakken blijven zitten en hebben miljarden gestopt in bedrijven die hun kinderen begeleiden naar die eindexamens. 92 procent van alle ouders investeren in privéonderwijs voor hun geliefde kind en investeren soms hun hele maandloon in die extra lessen. In 2020 genereerde die industrie alleen al 120 miljard euro omzet. Sommige leraars vragen tot 3000 yuan (394 euro) voor één uur bijles.
Xi Jinping heeft recent beslist om deze industrie een halt toe te roepen waardoor de beurskoersen van die giganten met meer dan 60 procent kelderden. Zij zijn nu verplicht veel minder winstgedreven te zijn en ook te investeren in activiteiten zoals kunst, muziek en sport, in plaats van de enge doelstellingen van de ‘gaokao’.
3. Controle over de privésector
De macht van Xi Jinping moet Margrethe Vestager, de Eurocommissaris voor mededinging, als muziek in de oren klinken. Zij vecht al jaren -soms lijkt ze wel op Don Quichote die tegen windmolens vecht- tegen de Amerikaanse techgiganten zoals Google en Apple, om hun invloed in te perken.
De Chinese leider hoeft geen rekening te houden met het oordeel van de rechters. Hij heeft zijn partij de opdracht gegeven om in elk groot bedrijf de partijaanwezigheid sterk uit te breiden en waar nodig in te grijpen.
In de Shanghai Tower bijvoorbeeld, het symbool van de rijzende macht van China en tevens het hoogste gebouw in het financiële hart van China- waar überkapitalisten zoals JP Morgan hun hoofdkantoor hebben- bezet de Communistische partij liefst 4 verdiepingen. Xi Jinping bezocht het gebouw -waar je de snelste lift ter wereld kan vinden- in 2018 en nam daarvoor een speciale lift die enkel kan gebruikt worden door partijfunctionarissen.
4. Mens Sana in Corpore Sano
De permanente aanslag van sociale mediabedrijven op het brein van kinderen – ‘spiritueel opium’ heet de Chinese staatszender deze media – alsook het ongebreidelde gaming-gedrag van heel wat jongeren, lijken parallel te lopen met de alsmaar groeiende mentale problemen van de jeugd.
Terwijl hier in het Westen de ouders zelf moeten vechten om het computergedrag te beperken, heeft Xi er niets beter op gevonden dan om alle gaming-bedrijven aan banden te leggen. Ze mogen hun spellen nog maximum drie uur per week ter beschikking te stellen van elke tiener. Daarvoor zijn ze zelfs verplicht om gezichtsherkenning technologie in te voeren.
Alsof dit nog niet genoeg is, wordt ook de gigantische sector van online bekendheden aan banden gelegd. Het gaat dan om mensen die uit het niets miljonair werden. Rangschikkingen die bepalen wie de meeste likes heeft, mogen niet meer worden gepubliceerd. China roept dan ook een halt toe aan de onophoudelijke stroom van formats zoals onze eigen The Voice of Belgium’s Got Talent.
Hier zit natuurlijk ook een politiek doel achter. De partij kan niet aanvaarden dat Chinezen zonder noemenswaardig talent bekend worden en het maatschappelijk discours kunnen beïnvloeden. Ambtenaren hebben hier namelijk geen vat meer op, wat regelrecht ingaat tegen alles waar Xi voor staat.
5. Het einde van corruptie
Het gevecht dat Xi Jinping vanaf de eerste dag dat hij leider van de Communistische Partij werd, tegen corruptie heeft gevoerd, is zeer ruim gedocumenteerd. Toen hij aantrad, heeft hij omzeggens de hele top van de Communistische Partij gezuiverd. In november 2012 riep hij het ‘politburo’ bij elkaar, het hoogste orgaan van de partij, en stelde in een legendarische speech dat corruptie de partij en het land bedreigden. Hij stelde dat “heel wat leden, ook hier aan de tafel hun overtuiging waren kwijtgespeeld”. “Jullie beenderen hebben calcium verloren”, stelde hij.
Sindsdien is het aantal functionarissen dat werd veroordeeld voor omkoping en wangedrag, opvallend gestegen. Elk jaar worden er meer dan 12.000 veroordeeld, een verdubbeling ten opzichte van zijn voorganger Hu Jintao. Ook de cultuur van het lobbyisme wordt hardhandig aangepakt.
China zal de wereld terug beheersen
Al deze maatregelen worden door de Chinese bevolking toegejuicht. Zelfs indien China vandaag een democratie zou zijn, zou Xi Jinping makkelijk worden herverkozen. En dat moet ons hier in het Westen tot nadenken stemmen.
China en haar leider hebben een plan en dat voeren ze nu feilloos uit. Over twintig jaar zullen we terugkijken en ons afvragen hoe het kan dat China zoveel machtiger is geworden dan het Westen en haar – naar eigen zeggen rechtmatige- plaats terug heeft ingenomen als enige wereldmacht. Zo is het trouwens meer dan 2500 jaar geweest, vooraleer de Verlichting en de Industriële Revolutie Europa en de Verenigde Staten tijdelijk de leiding gaven.
De auteur Xavier Verellen is zaakvoerder van QelviQ, een Internet of Things bedrijf (www.qelviq.com)