Van de verschillende vormen van hersenkanker is de zogenoemde glioblastoma-tumor de meest voorkomende en de meest agressieve. De huidige behandelingen houden de patiënten slechts een jaar of anderhalf jaar in leven, zeldzame uitzonderingen daargelaten. Zou een mondspray met cannabis hulp kunnen bieden?

Chirurgie, radiotherapie, chemotherapie. Ondanks al deze behandelingen sterven glioblastoma-patiënten meestal binnen de twee jaar. Al tientallen jaren proberen onderzoekers met meer effectieve behandelingen op de proppen te komen. 

Wetenschappers in het Verenigd Koninkrijk onderzoeken nu een mondspray op basis van cannabis, meldt de Britse krant The Guardian. Het middel, Sativex genaamd, zal samen met een chemotherapeutisch middel – temozolomide – worden getest in een klinische proef om kankercellen te doden.

Deze wereldprimeur zal worden gecoördineerd door de Cancer Research UK Clinical Trials Unit van de Universiteit van Birmingham. De behandeling zal vanaf begin volgend jaar en gedurende drie jaar worden getest op 232 patiënten in meer dan vijftien Britse ziekenhuizen.

Veelbelovende eerste studie

Dit onderzoek volgt op een eerdere fase 1-studie met 27 patiënten met deze vorm van hersenkanker. Die was echter alleen gericht op de veiligheid van de gelijktijdige toediening van Sativex en temozolomide. De nieuwe studie zal zowel de veiligheid van deze behandeling als het effect ervan op de tumor, en ook de overlevingstijd van de patiënt, onderzoeken.

Op het eerste gezicht zijn de resultaten van de eerste studie bemoedigend. Susan Short, hoogleraar klinische oncologie en neuro-oncologie aan de universiteit van Leeds, is een van de belangrijkste onderzoekers die aan het project werken. Volgens haar suggereert het eerste onderzoek dat het medicijn het leven van sommige patiënten zou kunnen verlengen.

“De studie was niet ontworpen om te testen of Sativex beter was op het gebied van overleving. Maar het suggereerde wel dat sommige patiënten die Sativex kregen het beter deden dan verwacht en beter dan degenen die alleen chemotherapie kregen”, zei ze.

Ook wat de bijwerkingen betreft, was de eerste studie een schot in de roos. “Hieruit bleek dat de combinatie veilig was, hoewel sommige patiënten problemen hadden met bijwerkingen, waaronder misselijkheid, vermoeidheid en duizeligheid”, merkte professor Short op.

CBD en THC

Sativex bevat gelijke hoeveelheden van twee cannabinoïden: de psychoactieve stof Delta-9-tetrahydrocannabinol (THC), die gebruikers een high geeft, en cannabidiol (CBD), die pijn, ontsteking en angst kan helpen verminderen zonder psychoactieve effecten te veroorzaken.

“We hopen dat deze proef een langverwachte nieuwe levensader kan bieden die glioblastoma-patiënten kostbare extra maanden kan geven om te leven en herinneringen te creëren met hun dierbaren”, zei dr. David Jenkinson, interim-directeur van de Brain Tumour Charity, de liefdadigheidsorganisatie die de proeven financiert.

Sativex wordt al gegeven aan multiple sclerose-patiënten bij wie eerdere behandelingen hun toestand niet heeft verbeterd. Het is een van de drie geneesmiddelen met cannabis die momenteel door de Britse gezondheidsdienst NHS worden gebruikt.

(tb, lb)