Dodelijke rellen in Zuid-Afrika doen rand in waarde dalen

De wijdverbreide gewelddadige protesten in Zuid-Afrika gingen gisteren hun zevende dag in. Ze begonnen nadat voormalig president Jacob Zuma zichzelf overgaf aan de politie. Intussen hebben 72 mensen het leven gelaten en werden er meer dan 1.200 gearresteerd. Ook de nationale munt wordt geweld aangedaan: 1 dollar is vandaag 14,72 rand waard, nadat dit in juni nog ongeveer 13,75 was.

Waarom is dit belangrijk?

Voormalig Zuid-Afrikaans president Zuma wordt verwacht een gevangenisstraf van 15 maanden uit te zitten voor minachting van het hof. "Zuma's gevangenschap was de vonk die de protesten deed ontbranden, maar onderliggende kwesties zoals ongebreidelde werkloosheid, wijdverspreide ongelijkheid en ontevredenheid over Covid-19 gerelateerde beperkingen vormen het kruitvat", aldus Aleix Montana, Afrika-analist bij risico-adviesbureau Verisk Maplecroft. Ook de nationale munteenheid deelt nu in de klappen.

In het nieuws: De Zuid-Afrikaanse rand is snel in waarde gedaald nu de regering zich opmaakt om meer troepen in te zetten tegen de relschoppers, schrijft CNBC.

  • Ongeveer 5.000 manschappen waren woensdag al bij rellen ter plaatse. De gewelddadige onlusten en plunderingen concentreerden zich in de dichtbevolkte provincies Gauteng en KwaZulu-Natal. 
  • De regering hoopt nu 25.000 man van de South African National Defence Force in te zetten om een einde te maken aan wat president Cyril Ramaphosa “ongekend geweld” heeft genoemd. 

En de financiële invloed? De rand haalt nu wat adem nadat hij zijn positie als beste valuta voor opkomende markten van het jaar heeft opgegeven en is gezakt naar het laagste niveau ten opzichte van de dollar sinds april. 

  • “De munt werd nauwelijks beïnvloed toen Zuma vorige week gevangen werd gezet, omdat het werd gezien als een welkome stap om diepgewortelde corruptie te bestrijden. Het feit dat de rand duidelijk is verzwakt in het licht van de onrust geeft aan dat beleggers de protesten niet zagen aankomen en zich zorgen maken over de koers”, voerde Montana nog aan. 
  • Verisk Maplecrofts Civil Unrest Index karakteriseerde Zuid-Afrika als ‘hoog risico’ in het derde kwartaal van 2021 met een score van 2,77/10. Daarmee is het het 13de slechtst presterende land in Afrika ten zuiden van de Sahara. 
  • De index verwacht dat het aanhoudende geweld en de verstoring van het bedrijfsleven de prestaties van het land in de volgende versie van de index verder zullen uithollen, waarbij Zuid-Afrika waarschijnlijk zal omslaan naar de categorie ‘extreem risico’. 

Zwakte van de economie

Als de onrust inderdaad is gebaseerd op een bredere ontevredenheid over de huidige zwakte van de economie, kan dit volgens Jason Tuvey, analist opkomende markten bij Capital Economics, een belemmering vormen voor de regering om bezuinigingsmaatregelen door te voeren en de schuldgraad houdbaarder te maken. 

  • “De overheidsfinanciën verkeerden in een slechte staat toen de Covid-19-crisis uitbrak, en hoewel de gevolgen niet zo ernstig waren als aanvankelijk werd gevreesd, bedroeg het begrotingstekort in het laatste begrotingsjaar 11 procent van het bbp en liep de schuld op tot 78,8 procent van het bbp”, zei hij. 

Een van de voornaamste punten van de strenge bezuinigingsmaatregelen van de regering was een driejarige bevriezing van de lonen in de publieke sector. 

  • Maar nu het bbp in het eerste kwartaal nog steeds 3,7 procent onder de piek van voor de pandemie ligt en het werkloosheidscijfer tot meer dan 30 procent is gestegen, zou een verergering van de onlusten onder de bevolking de vakbonden meer onderhandelingsmacht kunnen geven bij loononderhandelingen in de publieke sector. 
    • “Het belangrijkste risico is dat de onrust de vakbonden, die aan de basis liggen van de steun van de regerende ANC-partij, ertoe aanzet verdere concessies van de regering te eisen”, aldus nog Tuvey.

In beeld

bron voor de twee foto’s: isopix

(tb)

Meer