Bernard Madoff, de architect van een van de grootste financiële fraudezaken in de Amerikaanse geschiedenis, is op 82-jarige leeftijd overleden. Door zijn beleggingsfraude werden tienduizenden mensen opgelicht voor een bedrag van in totaal 65 miljard dollar. ‘Bernie’ stierf in een federale cel.

Madoff zat een straf van 150 jaar uit in de gevangenis, waar hij werd behandeld voor wat zijn advocaat een terminale nierziekte noemde.

Hij pleitte in 2009 schuldig aan een zwendel die volgens onderzoekers in de vroege jaren 1970 begon. Tegen de tijd dat hij werd opgepakt, op 11 december 2008, lichtte hij maar liefst 37.000 mensen in 136 landen op. Zijn twee zonen hebben hem aangegeven.

Onder de slachtoffers waren beroemdheden – regisseur Steven Spielberg, acteur Kevin Bacon en Nobelprijswinnaar Elie Weisel – en gewone beleggers, zoals Burt Ross. Laatstgenoemde verloor vijf miljoen dollar in de zwendel.

Klassiek piramidespel

Eigenlijk, zeiden onderzoekers, heeft Madoff jarenlang geen énkele transactie voor zijn adviescliënten uitgevoerd. In plaats van een zogenaamde split-strike conversiestrategie toe te passen, zoals hij beweerde, stortte hij simpelweg geld van beleggers op een extra bankrekening. Daarbij loste hij nieuwe klanten af met geld van eerdere klanten – een klassiek piramidespel.

Hij verschafte zijn klanten altijd vervalste rekeningafschriften. De beleggingsopbrengsten die op deze rekeningafschriften werden vermeld – in totaal zo’n 50 miljard dollar – waren pure fictie.

Biografie

Bernard Lawrence Madoff werd geboren in Queens, New York, op 29 april 1938. Zijn ouders waren Sylvia en Ralph Madoff, een loodgieter die effectenmakelaar werd.

Meer dan 50 jaar lang was Bernie Madoff vermaard op Wall Street. Hij was een beheerder van grote kapitalen, die op 22-jarige leeftijd zijn eigen bedrijf oprichtte. In 1990 werd hij niet-uitvoerend voorzitter van Nasdaq.

Hij werd bewierookt voor het ontwikkelen van enkele systemen die de aandelenmarkt buiten de beursvloer brachten en de moderne, elektronische handel inluidden.

Maar Madoffs leven stortte in 2008 in, tijdens het dieptepunt van de financiële crisis. Overspoeld door aflossingsverzoeken van zijn klanten, kon Madoff de zwendel niet langer volhouden. Op 10 december 2008 bekende hij aan zijn zoons, Mark en Andrew, dat het beleggingsadviesbedrijf een leugen was.

Terminale ziekte

De dood van Madoff valt ongeveer een jaar nadat zijn advocaat een federale rechtbank vroeg om hem vrij te laten uit de gevangenis. De reden voor de vrijlating? Hij moest tegen een terminale ziekte vechten.

‘Mijn cliënt, die het eerste decennium van een straf van 150 jaar heeft uitgezeten, heeft chronisch nierfalen en nog 18 maanden te leven,’ schreef zijn advocaat destijds.

Bernard Madoff ‘betwist de ernst van zijn misdaden niet, noch probeert hij het lijden van zijn slachtoffers te minimaliseren,’ klonk het nog. ‘Nu, na meer dan tien jaar opsluiting en met minder dan 18 maanden te leven, vraagt Mr. Madoff nederig aan dit Hof om een beetje medeleven.’

Overigens bracht vier jaar geleden de Nederlandse schrijver David Pefko de roman ‘Daar komen de vliegen‘ uit. Dat is voorlopig de enige gefictionaliseerde versie van de levensloop van Madoff in ons taalgebied.