In 2011 deden massaprotesten Egypte en, breder, de Arabische wereld op hun grondvesten daveren. Tien jaar later heeft Caïro het tempo van de executies in het land aanzienlijk opgevoerd. 

Volgende week vindt de tiende verjaardag plaats van de opstand die de voormalige Egyptische president Hosni Moebarak ten val bracht. In de weken van demonstraties vielen toen tussen de 800 en 900 doden, en duizenden gewonden.

Maar ook vandaag wordt er in Egypte veel bloed vergoten: het land heeft vorig jaar 152 mensen geëxecuteerd, volgens cijfers die binnenkort worden gepubliceerd door mensenrechtenorganisatie Reprieve en die de Britse krant The Times kon inkijken. Ter vergelijking: in 2019 waren er in Egypte 32 executies en onder Moebarak ‘slechts’ een handvol per jaar.  

Jeed Basyouni van Reprieve zei aan The Times: ‘Uit onze laatste gegevens blijkt dat de toepassing van de doodstraf in Egypte uit de hand is gelopen’.

In 2019 maakte Amnesty International zich al grote zorgen over de toenemende repressie onder president Abdel Fattah al-Sisi. Volgens de mensenrechtenorganisatie beroepen de Egyptische autoriteiten zich op een ‘parallel rechtssysteem’ om elke oppositie tegen de president de kop in te drukken. 

Instrument van politieke onderdrukking

Nadat Mubarak na de Tahrirrevolutie van 2011 opstapte, kwam de islamist Mohamed Morsi als leider van de Moslimbroederschap aan de macht na de eerste, democratische verkiezingen. Die laatste benoemde Sisi als zijn minister van Defensie. Maar toen de Egyptenaren opnieuw massaal de straat optrokken, greep Sisi met het leger de macht. 

Hoewel tientallen voormalige leiders van datzelfde Moslimbroederschap in de dodencel op hun lot wachten, werden de meeste terechtgestelden berecht op niet-politieke aanklachten. Mensenrechtenorganisaties vrezen dat het regime met de sterke toename van het aantal executies de doodstraf opzettelijk gebruikt als een instrument van politieke onderdrukking.

Toen vorig jaar aan het licht kwam dat Egypte alleen al in oktober en november minstens 57 mensen had geëxecuteerd, reageerden mensenrechtenorganisaties geschokt. ‘De Egyptische autoriteiten zijn de afgelopen maanden begonnen aan een afschuwelijke executiegolf, waarbij tientallen mensen ter dood zijn gebracht, in sommige gevallen na schandalige, oneerlijke massaprocessen’, zei Philip Luther, voorzitter van het Midden-Oosten-programma van Amnesty International.