Biobest, een bedrijf uit Westerlo dat wereldwijd actief is, nam dinsdag zijn Amerikaanse sectorgenoot Beneficial Insectary over voor 50 miljoen dollar (42 miljoen euro). Biobest boekt momenteel 125 miljoen euro omzet per jaar, maar het begon allemaal met een dierenarts die wat tijd over had in 1987.

Roland De Jonghe, een dierenarts uit Westerlo, was al van jongs af aan gepassioneerd door insecten en deed in zijn vrije tijd vaak onderzoek naar de kleine beestjes. Op een dag besefte hij dat hommels het bestuiven van gewassen veel efficiënter konden maken. Dat werd de basis voor zijn eigen bedrijf.

Dat zit zo: gewassen brengen betere vruchten voort als er stuifmeel van de bloem in de stamper terechtkomt. Tot De Jonghe met zijn ontdekking op de markt kwam, moesten telers die handeling manueel uitvoeren door met een trilstok op de bloem te tikken zodat het stuifmeel naar beneden viel.

‘Maar dat nam heel veel tijd in beslag’, legt Patrick De Clercq, professor insectenkunde aan de UGent, uit. ‘Hommels zijn echter constant op zoek naar stuifmeel en gaan zich dus aan de bloem vastklampen om het goedje eruit te halen. Door dat te doen, valt er ook een deel van het meel op stamper van de bloem.’ Oorspronkelijk werden de beestjes enkel gebruikt voor tomaten, maar ondertussen werd ook al uitgebreid naar andere gewassen.

Pionier

De Jonghe pionierde wereldwijd met zijn uitvinding en richtte 33 jaar geleden dan ook Biobest op. Het bedrijf nam meteen een geweldige vaart door de overweldigende populariteit van de innovatie. Biobest omschreef hommels ooit als de ideale werknemers. ‘Ze werken tot het donker wordt en hebben geen vakbond.’

Maar hommels waren niet genoeg. De groep, die intussen actief is in 19 landen, begon al snel te kijken naar uitbreiding in andere sectoren. Gewasbescherming was dan een logische volgende stap. Daarbij worden natuurlijke vijanden ingezet tegen insectenplagen, iets waar serres regelmatig last van hebben. Die divisie maakt ondertussen 80 procent uit van de omzet van Biobest.

‘Landbouwers kunnen natuurlijk altijd pesticides gebruiken tegen die vervelende beestjes, maar nu daar steeds meer commentaar op komt, en mensen zo weinig producten willen die behandeld zijn met pesticiden, zijn insecten een goed alternatief’, legt De Clercq uit.

Concurrentie

Maar er zijn andere kapers op de kust in die sector. Zo is er het Nederlandse Koppert, in 2019 goed voor 220 miljoen euro omzet, en enkele kleinere bedrijfjes in Frankrijk en Spanje die zich ook op die markt gegooid hebben. Koppert begon al veel eerder dan Biobest aan gewasbescherming.

Beneficial Insectary helpt Biobest dan ook om harder te concurreren met die bedrijven. De Amerikaanse groep is goed voor een jaarlijkse omzet van 25 miljoen dollar en kweekt mijten en andere insecten die bijvoorbeeld bladluizen en spinnen opeten.

De volgende jaren verwacht Biobest recordgroeicijfers op de Noord-Amerikaanse markt. De Belgen waren al aanwezig in de VS (Michigan), Canada en Mexico en voegen daar nu de productiesites van Beneficial Insectary aan toe.

Moeilijk te patenteren

Biobest heeft echter één groot concurrentienadeel: zijn expertise kan meteen door anderen worden overgenomen omdat het onmogelijk is om een patent te nemen op levende beestjes. Maar het bedrijf heeft wel de technologie in huis om ze snel en aan een lage prijs te kweken.

En dat is cruciaal. ‘Want als een landbouwer moet kiezen tussen een pesticide dat door multinationals ongelooflijk goedkoop kan geproduceerd worden of een iets duurdere, maar milieuvriendelijkere, bestrijding door natuurlijke vijanden is het belangrijk dat de prijs van dat laatste zo dicht mogelijk bij de prijs van een pesticide ligt,’ zegt De Clercq.

1.600 werknemers

Biobest is 33 jaar na zijn oprichting één van de grootste spelers op zowel de bestuivings- als beschermingsmarkt en boekt 125 miljoen euro omzet per jaar. Het bedrijf heeft 1.600 werknemers aan boord. De markt voor biologische bestrijding groeit 10 tot 15 procent per jaar en is nu zo’n 2 miljard euro waard.

Na de overname zullen Biobest en Beneficial Insectary elk hun eigen identiteit behouden en autonoom blijven opereren, klinkt het in een persbericht. ‘De focus zal liggen op het realiseren van operationele synergie om een betrouwbare levering van lokaal geproduceerde nuttige insecten te verzekeren.’ Biobest is grotendeels in handen van de Belgische holding Floridienne.