Het voorbije jaar heeft het terrorisme wereldwijd aan bijna 14.000 mensen het leven gekost. Dat betekende een daling met 15 procent tegenover het jaar voordien. Dat blijkt uit een studie van het Institute of Economics and Peace (IEP). Tegelijkertijd wijzen de onderzoekers echter op een sterke toename van het extreemrechtse terrorisme.

Vorig jaar zijn wereldwijd 13.826 mensen door terrorisme om het leven gekomen. Dat aantal vertoonde echter al voor het vijfde opeenvolgende jaar een daling. Over die hele periode is het aantal slachtoffers in totaal met 59 procent afgenomen.

Taliban

Het extreemrechts terrorisme eiste vorig jaar 89 levens. Het aantal aanslagen door extreemrechts heeft over een periode van vijf jaar een toename met 250 procent gekend. Bij het aantal slachtoffers was er zelfs sprake van een stijging met meer dan 700 procent. Het extreemrechtse terrorisme is gestegen tot het hoogste niveau in vijftig jaar.

Het Midden-Oosten en Noord-Afrika konden, net zoals het jaar voordien, de sterkste daling van het aantal slachtoffers melden. In die regio’s is het aantal slachtoffers van het terrorisme gedaald tot het laagste niveau in zestien jaar tijd.

Volgens de onderzoekers zal de uitbraak van de coronapandemie die trend wellicht nog versterken. Dat fenomeen moet in belangrijke mate worden toegeschreven aan de instorting van het kalifaat van Daesh en de daaropvolgende afzwakking van conflictsituaties in het Midden-Oosten.

In totaal werden vorig jaar dertien aanslagen door extreemrechtse groeperingen geregistreerd, tegenover vierentwintig islamistische aanvallen en drie geweldplegingen die aan andere ideologieën moesten worden gelinkt. ‘De Taliban blijven de meest gevaarlijke terroristische groepering,’ aldus het rapport.

Pandemie

‘Nu een nieuw decennium begint, komen nieuwe terroristische dreigingen aan de oppervlakte,’ betoogt Steve Killelea, directeur van het Institute of Economics and Peace. ‘De opkomst van rechts-extremisme in het westen en de groeiende terroristische activiteit in de Sahel zijn daarvan goede voorbeelden. Anderzijds, zoals blijkt uit de recente aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk, zijn er nog steeds veel kleinere groepen die de filosofieën van Daesh willen volgen en ten uitvoer willen brengen.’

Volgens onderzoeker Thomas Morgan bestaat er vaak een misvatting dat vooral westerse landen het toneel van terrorisme zijn. ‘Deze veronderstelling is onder meer te wijten aan de berichtgeving in de media,’ merkt hij op. ‘Bovendien blijkt 96 procent van het terrorisme aan een aanhoudend conflict – zoals getoond wordt in Afghanistan, Syrië, Nigeria, Somalië of Jemen – te zijn gelinkt.’

Morgan zegt verder te vrezen dat de economische gevolgen van de corona-pandemie ook op het terrorisme de volgende jaren een impact zal hebben. ‘Uitgaansverboden, grenssluitingen en beperkte luchtvaartactiviteiten kunnen het terrorisme afremmen,’ aldus de onderzoeker.

‘Terroristen zijn door die maatregelen minder mobiel, waardoor ze ook minder gemakkelijk aanslagen kunnen plegen en ook moeilijker nieuwe medestanders kunnen werven. Anderzijds is de veerkracht van vele westerse samenlevingen door de coronacrisis ondermijnd. Dat kan hun kwetsbaarheid voor terrorisme verhogen.’

‘De pandemie kan deze trend nog versterken,’ aldus Morgan. ‘De onzekere economische vooruitzichten kunnen tot een grotere politieke instabiliteit leiden. De economische moeilijkheden kunnen tevens de middelen voor de bestrijding van het terrorisme ondermijnen. Een grotere sociaal-economische druk kan ervoor zorgen dat meer mensen zich van de samenleving vervreemd voelen of zich gediscrimineerd ervaren.’

‘Daardoor zou een grotere luisterbereidheid voor de boodschappen van terroristische rekruteerders kunnen ontstaan. Dat is voor de toekomst een potentieel risico.’