‘De Slimste Mens ter Wereld’ is al meer dan twee decennia een van de meest iconische en succesvolle televisiequizzen in Vlaanderen. Gepresenteerd door Erik Van Looy en uitgezonden op Play4, trekt het programma consistent hoge kijkcijfers en heeft het een significante impact op de carrières van deelnemers. Maar achter de humor, kennisvragen en jurygrappen schuilt een goed geoliede zakelijke machine.

In dit artikel duiken we diep in de zakelijke feiten: van het productiehuis en de eigendom van het format tot verdiensten, kijkcijfers en internationale expansie. We baseren ons op beschikbare data uit betrouwbare bronnen, inclusief historische kijkcijfers en financiële inzichten.

Geschiedenis en productie: Woestijnvis als motor

Het programma debuteerde op 1 september 2003 op Eén (toen TV1) en is sindsdien uitgegroeid tot een Vlaams televisie-instituut. Oorspronkelijk gepresenteerd door Bruno Wyndaele in het eerste seizoen, nam Erik Van Looy vanaf 2004 het roer over – een rol die hij tot op heden vervult, met een korte onderbreking in seizoen 19 (2021) toen Bart Cannaerts inviel vanwege COVID-19 bij Van Looy. Tot december 2024 zijn er 22 seizoenen uitgezonden, met het 23e seizoen dat momenteel loopt. In totaal telt de quiz 798 afleveringen, met een structuur die evolueerde van 7 weken (6 voorronden + 1 finaleweek) naar 10 weken vanaf seizoen 10 (2012), inclusief twee finaleweken.

Het productiehuis achter deze succesformule is Woestijnvis, een Belgisch bedrijf gevestigd in Vilvoorde en opgericht in 1997. Woestijnvis is verantwoordelijk voor tal van Vlaamse hits en produceert ‘De Slimste Mens’ sinds het begin.

Het bedrijf, dat deel uitmaakt van de bredere media-industrie in Vlaanderen, heeft in de loop der jaren te maken gehad met uitdagingen zoals ontslagen (bijvoorbeeld 12 medewerkers in 2025 om “gezond te blijven”) en overnames in de sector. Woestijnvis bezit de rechten op veel van zijn programma’s, inclusief formats die verkocht kunnen worden. In 2011, na de overname van VT4 door SBS (nu Play Media), verhuisde de quiz van Eén naar VIER/Play4, wat een strategische shift markeerde. Play Media, eigenaar van Play4, profiteert van de hoge kijkcijfers, met recente seizoenen die consistent boven de 700.000 live-kijkers scoren.

Financieel gezien is ‘De Slimste Mens’ relatief kostenefficiënt. Het wordt beschouwd als een “goedkoop programma” in vergelijking met andere formats, wat het aantrekkelijk maakt voor commerciële zenders. Woestijnvis focust steeds meer op internationale verkoop om te overleven in een markt waar kijkers massaal de kabel doorknippen en streaming domineert. Spin-offs zoals ‘De Slimste Ploeg ter Wereld’ (gestart in 2023, met ploegen in plaats van individuen) en ‘The Nerd Edition’ (live op festivals sinds 2024) vergroten de merkwaarde en genereren extra inkomsten.

Het format: Oorsprong, eigendom en internationale varianten

‘De Slimste Mens ter Wereld’ is een origineel Vlaams format, ontwikkeld door Woestijnvis. Het combineert kennisvragen met humor, een tweekoppige jury en rondes zoals 3-6-9, Open Deur en De Puzzel. Woestijnvis bezit de formatrechten, wat hen in staat stelt het te licenseren aan internationale partijen. Dit eigendom is cruciaal: in tegenstelling tot vele Amerikaanse of Britse formats, is dit een Belgisch exportproduct. Internationaal kent het programma enkele varianten:

• Nederlandse versie (‘De Slimste Mens’): Gestart in 2006 op Talpa/Tien, heropgestart in 2009 op RTL 4 als ‘De Slimste’, en sinds 2012 op NPO2 via KRO-NCRV. Gepresenteerd door Philip Freriks met jurylid Maarten van Rossem. Het format is een directe remake van de Vlaamse versie, met aanpassingen zoals een korter seizoen (6 weken + 1 finaleweek) en verschillen in rondes (bijv. Galerij met 8 foto’s). Het is enorm succesvol, met kijkcijferrecords tussen 1,5 en 2,2 miljoen gemiddeld in recente seizoenen en pieken boven 2,4 miljoen. Woestijnvis verkocht het format aan Nederlandse productiehuizen.
• Duitse versie (‘Der unfassbar schlauste Mensch der Welt’): Gelanceerd in 2022 op RTL, gepresenteerd door Hans Sigl met juryleden Jana Azizi en Pierre M. Krause. Slechts één seizoen van 12 afleveringen, daarna gestopt wegens onvoldoende succes.

De verkoop van formats is een sleutelstrategie voor Woestijnvis, vooral in een krimpende lokale markt. Belgische formats doen het goed in Nederland vanwege culturele nabijheid.

Verdiensten: Presentator, kandidaten en jury

Financiële details over televisieprogramma’s zijn vaak niet publiek, maar dit is wat onze redactie kon achterhalen:

• Erik Van Looy: Als eeuwige presentator sinds 2004 verdient Van Looy via zijn bedrijf aanzienlijke bedragen. In 2016 boekte hij een nettowinst van 403.887 euro, het hoogste jaar.
  Recent (2023) keerde hij zichzelf een dividend van 290.000 euro uit, wat neerkomt op circa 24.166 euro bruto per maand. Zijn contract met Woestijnvis werd in 2025 verlengd voor drie jaar, inclusief ‘De Slimste Mens’. Specifiek salaris voor de quiz is niet openbaar, maar het draagt bij aan zijn totale inkomsten als regisseur en presentator.
• Kandidaten: Deelnemers ontvangen een vaste vergoeding van 375 euro per aflevering in de Vlaamse versie – een bedrag dat al jaren onveranderd is. Dit is hoger dan in Nederland (250 euro per aflevering). De echte waarde ligt echter in de exposure: het “Slimste Mens-effect” boost carrières, zoals bij Bart De Wever (2008) of Aster Nzeyimana (winnaar 2024). Er is geen geldprijs; winnaars krijgen een trofee.
• Juryleden: Zij verdienen meer: circa 650 euro per aflevering. Juryleden zoals Philippe Geubels of Jeroom wisselen vaak, wat de show scherp houdt.

Vergelijkingen met andere programma’s: Dit is lager dan bij ‘The Masked Singer’ (vanaf 3.000 euro) of ‘Over de Oceaan’ (17.000 euro), maar de quiz biedt platformwaarde.

Kijkcijferkanon

‘De Slimste Mens’ is een kijkcijferkanon. Hier een overzicht van gemiddelde kijkcijfers per seizoen (inclusief live + uitgesteld):

Recente seizoenen trekken nog steeds meer dan 1 miljoen kijkers per aflevering, ondanks dalende trends in lineaire TV. De Nederlandse versie breekt records met gemiddeld tussen 1,5 en 2,2 miljoen. Dit vertaalt zich in advertentie-inkomsten voor NPO (Nederlandse Publieke Omroep).

Succes

• Het programma won meerdere prijzen, waaronder de Vlaamse Televisie Ster voor Beste Entertainment (2008-2010) en Humo’s Prijs van de Kijker (2008-2009).
• Toekomstig succes: Met streaming (op Play en NPO Start) en focus op export, blijft het relevant.
• Samenvattend is ‘De Slimste Mens’ niet alleen entertainment, maar een winstgevend format met sterke zakelijke fundamenten, gedreven door Woestijnvis en Play Media.

Volg dagelijks alles over De Slimste Mens ter Wereld op Newsmonkey.be