De kostprijs van terreur loopt voor Europa bijzonder hoog op. Dat blijkt uit een studie over de impact van het terrorisme tussen 2004 en 2016 op de economie van de lidstaten van de Europese Unie door de onderzoeksinstelling Rand Europe. Berekend werd dat de getroffen lidstaten tijdens die periode door aanslagen een gezamenlijk verlies van 180 miljard euro hebben geleden.

Het grootste verlies werd geleden in Groot-Brittannië, waar de schade tot 43,7 miljard euro zou zijn opgelopen, gevolgd door Frankrijk (43 miljard euro), Spanje (40,8 miljard euro) en Duitsland (19,2 miljard euro). Tot de tien meest getroffen landen behoren verder Griekenland (10,4 miljard euro), België (7,8 miljard euro), Ierland (4,3 miljard euro), Zweden (2,9 miljard euro), Italië (2,2 miljard euro) en Nederland (1,7 miljard euro).

Verliezen aanzienlijk

“Naast de overduidelijke fysieke verwoesting en emotionele trauma’s, is er een negatief effect op de economische groei in de landen waar deze terroristische aanslagen plaatsvinden,” zegt hoofdonderzoeker Marco Hafner, econoom bij de Rand Corporation. “Wanneer men rekening houdt met de zeldzame aard van terroristische gebeurtenissen in Europa, zijn de verliezen aan bruto binnenlands product aanzienlijk.”

“Een duidelijke boodschap van het rapport is dat terroristische aanslagen kunnen leiden tot een reeks psychologische effecten die ertoe leiden dat mensen en bedrijven hun economisch gedrag veranderen. Sommige mensen waarderen bijvoorbeeld hun toekomst minder en leven meer in het moment.”

Pers en sociale media

“De uitgebreide berichtgeving over terroristische aanslagen in de pers en sociale media heeft ertoe geleid dat veel meer mensen getuige werden van de feiten,” aldus het rapport. “Hierdoor kan zelfs een negatieve psychologische invloed worden opgemerkt bij personen die niet rechtstreeks bij de aanvallen betrokken waren.”

“Onder meer het gedrag van consumenten en bedrijven kan onder impact van dat fenomeen veranderen, waardoor de economieën van de betrokken naties kunnen worden geraakt. Daarbij werd vastgesteld dat vele consumenten meer beginnen te verbruiken en minder geneigd zijn te sparen. Anderzijds bleek in het bedrijfsleven minder gespaard en geïnvesteerd te worden.”

“Dat fenomeen leidt uiteindelijk tot een economisch verlies in heel heel Europa,” zeg Hafner nog.

Toerisme

Verder werd vastgesteld dat er in het bestedingsgedrag van de overheden weinig verandering kon worden opgemerkt.

Tevens wordt opgemerkt dat de negatieve impact op de economische groei slechts een kortstondig karakter hebben en alleen kunnen worden vastgesteld binnen een jaar na een terroristisch incident. Onder meer het toerisme blijkt in de onmiddellijke nasleep van een aanslag een zware klap te krijgen, maar keert meestal binnen één tot drie maanden naar zijn normale niveau terug.

5,6 miljard euro

Het rapport merkt op dat tijdens de bestudeerde periode ook een verlies van 5,6 miljard euro aan menselijke kapitaal moest worden vastgesteld. Daarbij wordt gewag gemaakt van een verlies aan inkomsten voor de families van de vermoorde slachtoffers, kosten van medische zorgen en schade aan eigendommen.

Terroristische aanslagen worden ook geassocieerd met lagere niveaus van levenstevredenheid en geluk. Bovendien moet een verlies van vertrouwen in medeburgers, politieke instellingen het rechtssysteem en de politie worden vastgesteld. De onderzoekers waarschuwen verder dat de kosten in realiteit wellicht nog hoger liggen, aangezien niet alle gevolgen zijn geïnventariseerd.