In Iran proberen de autoriteiten de strijd aan te gaan met een steeds diepere economische crisis die de koopkracht van de lokale bevolking uitholt en de heersende elite van het land onder toenemende druk zet, nog voordat de dreigende sancties van de Verenigde Staten in voege zijn getreden.

Ook probeert de Iraanse overheid een sterkere band te creëren met Europa om hulp voor zijn economische problemen te vinden. Het is echter lang niet zeker dat het land bij de Europese regeringen gehoor zal vinden.

Koopkracht

Valiollah Seif, het hoofd van de Iraanse centrale bank, is door de Iraanse president Hassan Rouhani ontslagen. Seif stond dan ook onder sterke druk omdat hij er niet in was gelukt de sterke waardedaling van de rial, de Iraanse nationale munt, te stoppen. Een aantal parlementsleden heeft ook gevraagd om de Iraanse minister van economie af te zetten.

De maatregelen volgen op massale protesten van de bevolking de voorbije maanden over stijgende prijzen, zware corruptie en grote milieuschade. De Iraniërs zeggen zich zorgen te maken over hun koopkracht, die hen moet toelaten huur te betalen en voedsel te kopen.

De Iraanse inflatie is tot 12 procent opgelopen. De prijs van geïmporteerde artikelen – zoals geneesmiddelen – is aanzienlijk gestegen. De Iraanse petroleumexport is de voorbije twee maanden met 8 procent gedaald, terwijl de jeugdwerkloosheid tot 30 procent is opgelopen. De onofficiële waarde van de Iraanse munt is sinds het begin van dit jaar nagenoeg gehalveerd.

Er moet nu voor één dollar een bedrag van 95.000 rial worden betaald. De officiële wisselkoers, die voor de meeste Iraniërs niet beschikbaar is, vormt een belangrijke bron van corruptie. Voor vele Iraniërs is de economische situatie een grotere bekommernis dan de oplopende spanningen tussen hun land en de Verenigde Staten.

Ontevredenheid

“De economische tegenspoed heeft dan ook de druk verhoogd op Hassan Rouhani, die steeds meer onder invloed raakt van de politieke en religieuze hardliners van het land,” zegt de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal. “De vervanging van Seif is een indicatie van de grote problemen waarmee Rouhani wordt geconfronteerd.”

“Seif was het speerpunt van de strijd tegen allerlei financiële instellingen die geen officiële licentie hebben, maar vaak door religieuze en militaire instanties worden bestuurd. In een reactie lanceerden deze instellingen aanvallen op de Iraanse valutamarkt, zodat de overheid in diskrediet werd gebracht, maar ook de rial verder devalueerde.”

“De Iraanse regering heeft nog meer stappen ondernomen om de ontevredenheid aan te pakken,” zegt de Amerikaanse krant. “Vijf ambtenaren van het Iraanse ministerie van industrie werden gearresteerd op beschuldiging van corruptie en misbruik van fondsen.”

Volgens BMI Research zal het land dit jaar nog een economische groei kennen van 1,8 procent. Voor de aankondiging van de nieuwe Amerikaanse sancties werd nog op een stijging met 4,3 procent gehoopt. Donald Trump wil zoveel mogelijk economische druk op Iran uitoefenen om het land te dwingen zijn militaire strategie in de regio te herzien en een einde te maken aan zijn steun voor groepen die door de Verenigde Staten van terrorisme worden beticht.

Europa

Lokale handelaars zeggen dat een eerdere golf van Amerikaanse sancties enkele jaren geleden eveneens voor moeilijke situaties zorgde, maar toen had de bevolking volgens hen nog een sterkere economische basis om de problemen nog enigszins op te vangen. “De huidige Iraanse bevolking is echter economisch uitgeput,” zeggen zij.

Iran hoopt steun te vinden bij de Europese Unie, die het nucleaire akkoord met het land blijft steunen. Het is volgens de Wall Street Journal echter lang niet zeker dat de Europese regeringen op die pogingen tot toenadering zullen ingaan. Ook dat zou immers tot Amerikaanse tegenmaatregelen kunnen leiden.

“De beste mogelijkheid voor Iran is om een samenwerking te zoeken met kleinere en middelgrote Europese bedrijven die niet afhankelijk zijn van handel met de Verenigde Staten,” zeggen sommige experts. “Het is echter de vraag op Europa deze ondernemingen de nodige bescherming – onder meer voor het garanderen van de transactie – te bieden.”