Key takeaways
- Volgens de Europese Commissie is de uitbreiding van de EU een geopolitieke noodzaak vanwege de wereldwijde instabiliteit.
- Kandidaat-landen moeten voldoen aan de criteria van Kopenhagen, waaronder respect voor de rechtsstaat en democratisch bestuur.
- Ondanks de versnelling van het proces onderstrepen uitdagingen zoals de veto’s van Hongarije over Oekraïne en Moldavië de complexiteit van de uitbreiding van de EU.
De Europese Commissie heeft verklaard dat de uitbreiding van de EU een “geopolitieke noodzaak” is vanwege de toenemende internationale spanningen. Tijdens een informele bijeenkomst van de EU-ministers in Kopenhagen hielden de beleidsmakers een pleidooi voor de versnelling van het uitbreidingsproces. Deze urgentie komt voort uit zorgen over de veiligheid in de wereld en het veranderende politieke landschap.
Impact van de geopolitieke spanningen
De Deense minister voor Europese Zaken, Marie Bjerre, wees op de impact van de aanhoudende oorlog in Oekraïne en het veranderende beleid van de Verenigde Staten op de behoefte aan een robuustere EU. Ze zei dat uitbreiding niet alleen cruciaal is als politieke keuze, maar ook om de veiligheid en stabiliteit van Europa op de lange termijn te garanderen.
De Europese Commissaris voor Uitbreiding, Marta Kos, benadrukte dat de onderhandelingen in Kopenhagen prioriteit gaven aan uitbreiding als onderdeel van de bredere Europese agenda. Ze wees erop dat het proces gericht is op Europese eenwording door de opname van nieuwe leden. Kos was optimistisch dat het toetredingsproces sneller zou verlopen dan de afgelopen 15 jaar en herhaalde dat de EU zich inzet om landen die aan de criteria van Kopenhagen voldoen op een transparante en eerlijke manier te verwelkomen.
Kopenhagen-criteria
Tijdens de bijeenkomst werd benadrukt hoe belangrijk het is dat kandidaat-lidstaten voldoen aan de criteria van Kopenhagen, waaronder respect voor de rechtsstaat, democratisch bestuur en de uitvoering van effectieve interne hervormingen. Volgens de Europese leiders zijn geleidelijke integratie en aanpassing aan de EU-normen essentieel voor een soepele toetreding en behoud van de stabiliteit van de Unie.
Montenegro en Albanië hebben zich ontpopt als koplopers in het proces en hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt met hervormingen en onderhandelingen. Oekraïne en Moldavië staan dicht bij de afronding van het grondige onderzoek van alle onderhandelingsgroepen, hoewel hun aanbiedingen worden opgehouden door politieke obstakels binnen de EU.
Huidige kandidaten
Momenteel hebben Albanië, Bosnië en Herzegovina, Moldavië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Turkije en Oekraïne de officiële status van kandidaat-lidstaat van de EU. Georgië heeft in 2023 de status van kandidaat-lidstaat gekregen, terwijl Kosovo in afwachting van verdere ontwikkelingen als potentiële kandidaat wordt beschouwd.
Ondanks het versnelde tempo van de uitbreiding blijven er uitdagingen bestaan. Het veto van Hongarije tegen de lidmaatschapsaanvragen van Oekraïne en Moldavië toont de complexiteit van de politieke onderhandelingen die inherent zijn aan het proces aan. Andere lidstaten dringen aan op voortzetting van het proces en wijzen erop dat verdere vertraging de regionale stabiliteit in gevaar kan brengen en de geopolitieke strategie van de EU kan ondermijnen.
Strategische noodzaak
Uiteindelijk concludeerden de beleidsmakers dat de uitbreiding van een politieke agenda naar een strategische noodzaak is verschoven. Ze wezen erop dat de uitbreiding van de Unie het vermogen van Europa om veiligheidsuitdagingen aan te gaan versterkt, de politieke cohesie bevordert en de wereldwijde invloed van de EU vergroot.
(ns)