Key takeaways

• Belgische detailhandelaars aanvaarden voor 98 procent ecocheques voor in aanmerking komende producten en diensten.
• Het ecochequesysteem stuurt consumenten effectief in de richting van milieuvriendelijke keuzes, wat zowel individuen als het milieu ten goede komt.
• Ecocheques hebben een positieve economische impact op België, doordat ze kleine bedrijven ondersteunen en huishoudens in staat stellen om aanzienlijke energiebesparingen te realiseren.

Een uitgebreide controlecampagne die in het voorjaar van 2025 door VIA werd uitgevoerd, toonde de robuustheid van het systeem van ecocheques aan. Het initiatief, dat werd uitgevoerd in opdracht van de Nationale Arbeidsraad (CNT), omvatte undercover bezoeken aan 305 detailhandelaars in verschillende sectoren en regio’s van België. Het hoofddoel was om de correcte aanvaarding van ecocheques te controleren in overeenstemming met de officiële lijst van in aanmerking komende producten en diensten.

Resultaten

De resultaten waren zeer positief: 98 procent van de fysieke winkels voldeed aan de voorschriften, en de zeven geteste e-commerce-platforms voldeden ook aan de voorschriften. In totaal werden 298 fysieke winkels en 7 websites onderzocht. Na twee controlerondes bleek slechts 2 procent van de detailhandelaren niet aan de regels te voldoen, wat neerkomt op een hoog nalevingspercentage van 98 procent. Sectoren zoals tuinieren, vrije tijd, doe-het-zelf en supermarkten zagen een aanzienlijke verbetering ten opzichte van 2011, met nalevingspercentages die met 30 procentpunten stegen.

Online controles bevestigden opnieuw de betrouwbaarheid van het systeem, waarbij geen enkele niet-conforme transactie werd afgerond. Sinds de lancering in 2009 is het ecochequesysteem aanzienlijk geëvolueerd. Ondanks de uitbreiding van in aanmerking komende producten, deelnemende detailhandelaren en de opname van e-commerce, blijft het aantal niet-conforme transacties opmerkelijk laag. Dit toont dat de informatiecampagnes en duidelijke richtlijnen voor detailhandelaren effectief zijn.

De vijf detailhandelaren die na de tweede controleronde nog steeds niet aan de regels voldoen, zullen volgens de vastgestelde procedures individueel uitgesloten worden van het netwerk voor de acceptatie van ecocheques.

Verantwoorde consumptie bevorderen

Deze indrukwekkende resultaten tonen het succes van de ecocheque als instrument voor het bevorderen van verantwoorde consumptie. Met meer dan 22.000 deelnemende detailhandelaren stuurt het systeem de keuze van de consument effectief in de richting van milieuvriendelijke producten en diensten. Het positieve effect is duidelijk, zowel nu als in de toekomst.

De NAR en VIA geven aan dat deze gezamenlijke aanpak tussen sociale partners en commerciële belanghebbenden belangrijk is. Dit partnerschap zorgt voor een betrouwbaar, transparant en geloofwaardig ecochequesysteem dat ten goede komt aan consumenten, winkeliers en het milieu. Om de relevantie van dit systeem voor de bevordering van duurzame consumptie te behouden, werken de sociale partners de lijst van in aanmerking komende producten en diensten regelmatig bij om rekening te houden met de veranderende trends op het gebied van energieverbruik en ecologie.

Invloed op België

In wezen moedigen ecocheques de aankoop van milieuvriendelijke producten en diensten in België aan en worden ze aanvaard in meer dan 22.000 verkooppunten. Meer dan 2,3 miljoen Belgische werknemers profiteren van ecocheques, een aantal dat elk jaar blijft groeien. Ecocheques leveren een belangrijke bijdrage aan kleine bedrijven in België en zijn goed voor ongeveer 40 procent van de verkoop bij gespecialiseerde detailhandelaars die biologische en duurzame producten verkopen. Meer bepaald gaat 10 procent van de ecocheque-uitgaven naar tweedehands goederen.

Dankzij de aankoop van energiezuinigere apparaten, mogelijk gemaakt door ecocheques, hebben Belgische huishoudens ongeveer 50,7 miljoen euro aan energiekosten bespaard.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!