Macht zonder status leidt tot corruptie. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de University of Southern California (USC), de Stanford Graduate School of Business en de Kellogg School of Management. Het fenomeen vormt volgens de Amerikaanse onderzoekers een verklaring waarom de bewakers in de gevangenis van Abu Ghraib hun gevangenen martelden en vernederden, waarom ambtenaren zich soms brutaal opstellen en waarom een bureauchef de zwaarste eisen oplegt aan zijn medewerkers.
‘Individuen die een machtspositie bekleden zonder een bijhorende status, hebben een neiging om zich te lenen tot vernederende praktijken,’ stippen de onderzoekers aan. ‘De combinatie van autoriteit en een beperkte status vormt een bijzonder giftig brouwsel.’ Uit het onderzoek bleek dat proefpersonen bij een samengaan van grotere macht en lagere status voor hun medewerkers zwaardere opdrachten kozen dan collega’s die een andere combinatie van macht en status hadden toegekend gekregen.
De onderzoekers wijzen erop dat sociale hiërarchie niet op zichzelf tot vernederende praktijken leidt. ‘De theorie dat macht tot corruptie leidt, gaat niet helemaal op,’ voeren ze aan. ‘Op zich hoeven macht en status geen aanleiding te geven tot vernederende praktijken. Pas wanneer de twee elementen in een ongunstige combinatie worden samengebracht, dreigen er problemen te ontstaan.’ Om het probleem op te lossen zou het volgens de onderzoekers aangewezen zijn dat de lagere status positiever wordt gewaardeerd. Ook vooruitzichten op een status-verhoging zouden kunnen helpen. (MH)