Jack Ma, de oprichter van het Chinese ecommerce-concern Alibaba Group, is een lid van de Chinese Communistische Partij. Dat heeft de krant People’s Daily, eigendom van de Chinese overheid, gemeld. De krant citeerde Ma als een van de leden van de Chinese Communistische Partij die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de modernisering van de Chinese economie.

Volgens Shan Li, Chinees correspondent van de Amerikaanse zakenkrant Wall Street Journal, heeft het nieuws over het lidmaatschap velen verrast, hoewel volgens haar ook eerder al enkele verwijzingen konden worden gevonden voor de banden tussen Jack Ma en de Chinese Communistische Partij.

Imago

“Er is bij Ma al eerder gespeculeerd over een mogelijk lidmaatschap van de Communistische Partij, maar nooit eerder waren er publieke uitspraken,” voert Duncan Clark, auteur van het boek ‘Alibaba: The House That Jack Ma Built’, aan. “Ma heeft hierover nog nooit een verklaring gedaan.”

“Enige vaagheid leek aangewezen voor het internationale profiel en de ambities van de man,” aldus Shan Li. “Vaak kon dan ook worden vastgesteld dat Ma bewust enige afstand met de Chinese autoriteiten leek te houden. Er zijn volgens waarnemers echter verschillende redenen waarom het nu opportuun zou kunnen worden geacht om de band officieel naar buiten te brengen.”

“Sommige analisten zien de onthulling als een onderdeel van een campagne die de geloofwaardigheid van de partij moet helpen oppoetsen, vooral omdat China zijn staatsbedrijven lange tijd heeft bevoordeeld tegenover van particuliere ondernemingen zoals Alibaba.”

“Het nieuws valt samen met andere recente inspanningen waarmee de partij zijn invloed probeert uit te breiden,” zegt Mark Natkin, directeur bij consulent Marbridge in Peking. “Er kan een versterkte inspanning van de partij worden opgetekend om zijn invloed naar de diverse sectoren van de economie uit te breiden. Om soepel te kunnen blijven functioneren, zullen Chinese ondernemingen zich wellicht steeds naar de wensen van de Chinese overheid moeten schikken.”

Volgens Kellee Tsai, decaan van het departement sociale wetenschappen aan de Hong Kong University of Science and Technology, zou ongeveer een derde van de Chinese privé-ondernemers lid zijn van de Communistische Partij.

Dwang

De aankondiging van Ma in september dat hij volgend jaar zou aftreden als chief executive van Alibaba, leidde tot wijdverspreide speculaties dat hij door de partij tot een vertrek zou zijn gedwongen. Dat leidde tot een officiële ontkenning van Ma, maar Shan Li benadrukt dat de Communistische Partij onder president Xi Jinping probeert zijn dominante rol te herstellen.

“De prominente onthulling van het partijlidmaatschap van Ma was een teken van de tijd”, aldus Duncan Clark. “Onder Xi Jinping komt de partij op de eerste plaats. Jack Ma weet heel goed welke woorden hij moet hanteren.”

Als lid van de Communistische Partij is Jack Ma niet alleen verplicht een contributie te betalen, maar hij moet er zich ook toe verbinden aan de partijbelangen prioriteit te geven. “Dit roept de vraag op wat er zou gebeuren als Ma zou moeten kiezen tussen de richtlijnen van de partij en de belangen van de aandeelhouders van Alibaba,” zegt Shan Li.

Woordvoerders van het bedrijf benadrukken echter dat de politieke voorkeuren van kaderleden geen invloed hebben op het zakelijke besluitvormingsproces van de onderneming. Er werd aan toegevoegd dat Alibaba alle wetten en regels volgt van de landen waar de onderneming actief is.

De Wall Street Journal meldde vorig jaar dat Alibaba en andere Chinese technologiebedrijven, zoals Tencent Holdings en Baidu, verplicht worden om de autoriteiten van het land te helpen verdachten van criminele feiten op te sporen, ongewenste inhoud te censureren en politieke dissidenten te observeren.

Naast Ma omvatte de erelijst van People’s Daily ook de namen van andere topmanagers, zoals Pony Ma van Tencent en Robin Li van Baidu. Geen van beiden werd door de krant als een lid van de Chinese Communistische Partij geïdentificeerd.