De Communistische Partij van China wil met een verreikend systeem het gedrag van haar burgers gaan controleren. Beijing voert daarom per 1 mei een nationaal ‘sociaal- kredietsysteem’ in, waarbij mensen worden beloond wanneer ze zich gedragen naar de maatstaven die de partij vooropstelt. Doen ze dat niet dan worden ze gestraft.

Een eerste maatregel die wordt ingevoerd is een verbod op reizen per trein of vliegtuig voor mensen die valse informatie over terrorisme verspreiden op internet of die zich hebben misdragen op eerdere vluchten. Ook wie met een vals vervoersbewijs op de trein zit of op de trein rookt zal een jaar lang niet meer per trein mogen reizen, blijkt uit een aankondiging van de Nationale Commissie voor Ontwikkeling en Hervorming. 

Alle informatie over burgers wordt opgeslagen in een gigantische database. Daarin krijgt iedereen een sociale score toegekend, afhankelijk van zijn gedrag. De grondslag van het systeem wordt gevormd door Xi Jinpings mantra ‘Eens onbetrouwbaar, voor altijd beperkt’, dat ondertussen door 8 verschillende ministeries is goedgekeurd. Naast het Ministerie van Transport heeft ook het Chinese Hooggerechtshof zijn goedkeuring al gegeven.

Wie zich als ‘een goede burger’ gedraagt, kan dus op allerlei voordelen rekenen, zoals vip-behandelingen of gemakkelijkere toegang tot een lening. Loop je uit de pas dan krijg je te maken met sancties. Zo loop je het risico je toegang tot sociale zekerheid te verliezen, wordt je de toegang tot sterrenrestaurants geweigerd of worden je kinderen niet toegelaten bij de beste scholen. Ook wie zijn verkeersboetes of de socialezekerheidsbijdragen van zijn personeel niet betaalt, zal daarvoor een sociale prijs betalen.

Op 1 mei wordt het systeem officieel in gebruik genomen. Officieus gebeurt dat al langer. Begin 2017 wist het Hooggerechtshof nog te melden dat ruim 6,15 miljoen Chinese burgers een vliegverbod hadden opgelegd gekregen vanwege sociale misdrijven.

Black Mirror… in ’t echt

Voor kijkers van de Netflix-reeks Black Mirror klinkt dit allemaal waarschijnlijk bekend in de oren. In Nosedive, een aflevering van het derde seizoen van de populaire serie, zien we een gelijkaardig systeem in werking. Mensen krijgen er de kans om met hun smartphone punten te geven aan wie ze in hun dagelijkse leven tegenkomen. Op basis daarvan krijgen ze een sociale score, die bepaalt welke lening ze kunnen krijgen of ze voorrang krijgen op vliegtuigzitjes, … Hoe hallucinant dit systeem ook leek in de aflevering, in China wordt het dus realiteit.