Vrouwelijke bruine beren blijven langer bij hun jongen dan in het verleden. Dat gedrag is echter niet ingegeven door een grotere zorgzaamheid voor het nageslacht, maar moet worden beschouwd als een strategie om de eigen overlevingskansen te verhogen. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers aan de Norwegian University of Life Sciences.

De onderzoekers merken op dat de dieren zich met het veranderende gedrag aanpassen aan de gewijzigde levensomstandigheden. Aangevoerd wordt dat de dieren immers hebben ervaren dat hun jongen een bescherming tegen jagers kunnen bieden. Op die manier maken de vrouwelijke beren handig gebruik van wetten die door mensen zijn ingevoerd.

Dertig maanden

Uit een studie bij een populatie bruine beren in Zweden kon worden vastgesteld dat jongen de voorbije decennia steeds langer bij hun moeder bleven. “Tot het midden van de jaren negentig kon worden vastgesteld dat jonge bieren maximaal achttien maanden bij hun moeder bleven,” zegt onderzoeksleider Jon Swenson, professor zoölogie aan de Norwegian University of Life Sciences. “Sindsdien blijkt die periode steeds langer te zijn geworden. “

“Inmiddels moet al vastgesteld worden dat jonge beren vaak dertig maanden bij hun moeder blijven. Daardoor blijken immers de overlevingskansen van zowel de moeder als haar kroost gevoelig toe te nemen.”

“Zolang een vrouwelijke beer jongen bij zich heeft, is ze tegen jagers beschermd,” verduidelijkt professor Swenson. “Er mag immers op beren met jongen wettelijk niet worden gejaagd. Deze vaststelling bewijst bovendien dat de mens inmiddels een evolutionaire factor is geworden in het leven van de beren.”

Reproductie

Momenteel zouden al 36 procent van de vrouwelijke beren in Zweden hun jongen een jaar langer bij zich houden. Opgemerkt wordt dat het veranderde gedrag ook de levenscyclus van de beren heeft vertraagd. De kans op reproductie wordt immers verlaagd, aangezien een vrouwelijke beer pas opnieuw zal paren wanneer haar vorige kroost zelfstandig is geworden.

De kost van de lagere reproductie wordt volgens de onderzoekers echter gecompenseerd door de opbrengst van de hogere levensverwachting. In Zweden wordt op bruine beren zwaar gejaagd. Er is ook geen specifieke licentie nodig om de dieren te mogen schieten.

“Beren in gezinsverband zijn echter door de wet beschermd,” betoogt professor Swenson. “Een alleenstaande vrouwelijke beer loopt dan ook vier keer meer risico te worden geschoten dan een soortgenote met jongen. De dieren hebben geleerd dat ze hun overlevingskansen kunnen verhogen door hun jongen dicht bij zich te houden. Dat is hun versie van het menselijk schild.”

Volgens Fanie Pelletier, ecoloog aan de Sherbrooke University in Quebec, kan een gelijkaardig fenomeen ook elders in de wereld worden vastgesteld. De resultaten van het onderzoek tonen volgens Pelletier ook aan dat menselijke beslissingen op de natuur een bijzonder grote impact kunnen hebben.