Dat formateur Bart De Wever (N-VA) flink wil besparen, is inmiddels bekend. Alleen moest daar nog een term worden opgeplakt die het volk enthousiast moest krijgen. Die lijkt er nu te zijn: De Wever zou een ‘sociaaleconomische relanceregering’ willen vormen.
In het nieuws: De Wevers plan is duidelijker aan het worden.
- Een inspanning van zeker 27,6 miljard euro, dat is wat het Monitoringcomité adviseert aan de regering in de komende 5 jaar. Op die manier komt de Europese doelstelling van een begrotingstekort onder de 3 procent van het bruto binnenlands product in zicht. Vorig jaar bedroeg het Belgisch tekort 4,4 procent. Bij ongewijzigd beleid loopt dat op naar 6,5 procent in 2029, of 46,6 miljard euro.
- Werk aan de winkel dus voor formateur Bart De Wever. Zijn ideeën zijn inmiddels geweten: stevig besparen. Alleen liggen de domeinen waar De Wever geld wil zoeken erg gevoelig. Vooruit, cd&v en Les Engagés hebben weinig zin om te besparen op de gezondheidszorg. Daarom dat De Wever het voorzichtig aanpakt. Hij gaat de thema’s begroting, arbeidsmarkt, fiscaliteit en pensioenen eerst een-op-een bespreken met de voorzitters van de onderhandelende partijen.
- Dat lijkt een eerste opstap te zijn naar een sociaaleconomisch akkoord waarin hervormingen centraal staan. Zowel Sammy Mahdi (cd&v) als Georges-Louis Bouchez (MR) zijn daar voorstander van. Mahdi hoopt eindelijk de fiscale hervorming van ontslagnemend minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) erdoor te krijgen. Bouchez wil dan weer inzetten op een hervorming van de arbeidsmarkt. Daarbij focust hij vooral op een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd.
- Aangezien het MR was die tijdens de vorige regeerperiode dwars lag rond een fiscale hervorming, zal er een compromis moeten komen. Dat lijkt in de maak, vertelde ook Vooruit-voorzitter Conner Rousseau eerder: als er een arbeidsmarkthervorming komt, dan wil Bouchez ook wel praten over het fiscale luik.
Hervormingen zijn zwaartepunt
De bedoeling: Elke partij krijgt een trofee om mee uit te pakken.
- Mahdi meldde twee jaar geleden al dat dergelijke hervormingen “de manier zijn om het land weer op de rails te krijgen”, vandaar dus een ‘relanceregering’. Daarbij zal het zaak zijn om elke partij iets te gunnen. Vooral Vooruit zette zijn hakken in het zand: het wil niet zomaar meegaan in de besparingsronde. De socialisten hopen dat het geld gevonden wordt bij de grote vermogens. De belofte van een ‘rijkentaks’ zou een manier voor Vooruit kunnen zijn om in de regering te komen.
- Maar de hervormingen blijven een zwaartepunt, is te horen. Volgens Het Nieuwsblad zijn de hoofdonderhandelaars maandag overeen gekomen om de helft van die 27,6 miljard euro uit hervormingen te halen. De andere helft moet dan komen uit nieuwe belastingen en/of besparingen. Zo heeft ook N-VA een trofee beet: De Wever verwijt de Vivaldi-regering dat die te weinig hervormd heeft. Een sociaaleconomische relanceregering is daardoor ook makkelijker te verkopen aan de N-VA-achterban.
- Een andere mogelijke hervorming kan een pensioenhervorming zijn, om de vergrijzing betaalbaar te houden. Zonder PS in de regering lijkt dat makkelijker te kunnen, ook al is Vooruit er nog om het linkse standpunt te verdedigen. De vergrijzing aanpakken is iets waar ook de Europese Commissie op aandringt. Die verwacht het rapport over hoe België het begrotingstekort wil aanpakken tegen 20 september.
- Daarom dringt de tijd voor De Wever, iets wat hij al meermaals aanhaalde. Met een volwaardige regering voor 20 september kan er een uitgebreider saneringsplan op tafel komen. Daardoor kan de Europese Commissie akkoord gaan met een plan op 7 jaar. Indien er door de regering in lopende zaken een light-versie komt zonder grote hervormingen, zal België allicht een termijn van 4 jaar krijgen.
Cijfers op tafel
Om te volgen: De onderhandelingen gaan ondertussen verder.
- Naast de bilaterale gesprekken van De Wever met de andere partijvoorzitters gaan er ondertussen nog andere onderhandelingen door. Zo zitten de hoofdonderhandelaars woensdag voor een eerste keer samen, onder meer rond de ‘makkelijkere’ thema’s defensie en energie. In de voorbereidende gesprekken werd al duidelijk dat daar een grotere consensus rond bestaat.
- Twee moeilijkere thema’s, gezondheidszorg en migratie, worden wel al in kleinere werkgroepen besproken. Op dat laatste thema zat wat ruis: Les Engagés was niet tevreden met de bewoordingen in de nota van De Wever. Die plooi werd volgens N-VA weer gladgestreken.
- De Wever zelf zou bezig zijn met de begrotingsoefening. In de komende dagen hoopt hij een eerste tabel met cijfers af te hebben om die dan te bespreken met de hoofdonderhandelaars. “De administratie is aan het werk”, klinkt het in De Morgen.
- Woensdag moet De Wever naar de koning voor een tussentijds verslag. Allicht zal koning Filip De Wevers formatieopdracht gewoon verlengen. Ook de koning vindt een sociaaleconomische relanceregering een goed idee, zo bleek uit zijn 21 juli-toespraak.
