De Vlaamse regeringsonderhandelingen komen in een volgende fase terecht. Net zoals hun Waalse collega’s trekken ook de Vlaamse onderhandelaars tijd uit om naar het middenveld te luisteren. De komende tien dagen komen er allerhande belangenorganisaties op bezoek.

Om te volgen: Gaat formateur Matthias Diependaele (N-VA) ook over de taalgrens kijken?

• Waar Georges-Louis Bouchez (MR) en Maxime Prévot (Les Engagés) nog tien dagen uittrokken voor hun consultaties met het middenveld, nemen de Vlaamse onderhandelaars twee weken de tijd. Diependaele zal samen met voorzitters Melissa Depraetere (Vooruit) en Sammy Mahdi (cd&v) luisteren naar verschillende belangenverenigingen, onder andere gaande van de Boerenbond naar de natuurorganisaties en van werkgeversorganisaties naar de vakbonden.
• In die gesprekken hopen de drie politici bij het middenveld “te peilen naar hun verwachtingen met betrekking tot de Vlaamse regeringsonderhandelingen”. Langs Waalse kant werd ook de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka uitgenodigd. “Binnen Vivaldi hebben we altijd geprobeerd om de belangen van ondernemers en zelfstandigen te verdedigen. Dan is het logisch dat we hen nu ook consulteren”, klonk toen de uitleg bij de woordvoerder van Bouchez. Het is niet geweten of de Vlaamse onderhandelaars ook met het Waalse middenveld zullen praten.

De Waalse werkloosheid

De details: Voor de bedrijven zal de werkzaamheidsgraad hoog op de agenda staan.

• Nochtans lijkt het geen slecht idee om met elkaar te spreken, zeker als het gaat over werkloosheid. In 2022 stuurde de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) 117.000 vacatures door naar zijn Waalse tegenhanger Forem. Die kon uiteindelijk maar 51 werkzoekende Walen aan een sollicitatieopdracht helpen. Ook Actiris in Brussel krijgt Nederlandstalige vacatures minder snel ingevuld.
  • Ondernemersorganisatie Unizo hekelt dat probleem al langer. “Laat de VDAB de jobs die we in de aanbieding hebben niet alleen doorschuiven naar de collega’s van Forem en Actiris. Maar laat de VDAB ook zelf actief op zoek gaan naar geschikte arbeidskrachten in Wallonië en Brussel”, klonk het pleidooi van gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche in augustus 2023 nog.
  • Zowel België als Vlaanderen wil tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van 80 procent. In Vlaanderen lukt dat aardig: met 76,6 procent van de actieve bevolking aan het werk zit men boven het Europees gemiddelde. De lage werkzaamheidsgraad in Wallonië en Brussel zorgt ervoor dat België wel onder het Europees gemiddelde zakt.
  • Bouchez pleitte er daarom voor om ook de werkloosheidsuitkeringen te laten regelen door de deelstaten. In zijn redenering is het niet eerlijk dat Vlaanderen meebetaalt voor de hogere Waalse werkloosheid. Maar dat is uiteraard iets voor op het bord van de federale regeringsonderhandelaars, straks.
• Unizo en ook het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) gaven onlangs te kennen dat ze graag snel een Vlaamse én een federale regering zouden zien. Ongetwijfeld zullen ze de Vlaamse onderhandelaars tot snelheid aanmanen. Een ander belangrijk punt voor de ondernemers is ongetwijfeld het Vlaams stikstofakkoord. Met de Europese Natuurherstelwet die nu definitief is, moeten de normen misschien strikter worden. Ook de Boerenbond zal zijn zorgen op tafel leggen.

Vaart achter de onderhandelingen

En verder: Diependaele werkte een strak schema uit om de formatiegesprekken vorm te geven.

• Parallel aan het overleg met de middenveldorganisaties wordt er ook inhoudelijk doorgewerkt aan teksten die de basis zullen vormen voor de onderhandelingen. Daarbij is N-VA als grootste partij aan zet. Op 19 ‘domeinen’ werkt de partij verschillende nota’s uit. Cd&v en Vooruit krijgen vervolgens twee dagen om die te lezen. Daarna gaan de inhoudelijke discussies van start, binnen de verschillende werkgroepen.
• Diependaele hoopt er vaart achter te kunnen zetten. De N-VA-nota’s zouden uiterlijk dinsdag af moeten zijn, waardoor de onderhandelingen mogelijk donderdag al kunnen starten. Daarbij mogen de partijen ook maar vijf mensen per werkgroep sturen, om niet teveel stemmen in een ruimte te hebben.
• De hoofdonderhandelaars van N-VA zullen de werkgroepen leiden. De N-VA-ministers in de ontslagnemende regering nemen logischerwijs de werkgroepen van hun domeinen voor hun rekening, zoals Diependaele op Wonen en Begroting, Ben Weyts (N-VA) voor Onderwijs en Dierenwelzijn en Zuhal Demir (N-VA) voor Omgeving, Klimaat en Energie, en Justitie.