Nadat uiteindelijk de laatste paar landen overstag gingen, wordt de ontslagnemende Nederlandse premier Mark Rutte de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Hij volgt de Noor Jens Stoltenberg op.
In het nieuws: Alle 32 leden van het militair bondgenootschap zijn akkoord: Mark Rutte mag de nieuwe NAVO-baas worden.
- Nadat Hongarije en Slowakije dinsdag hun steun hadden betuigd, bevestigde Roemenië donderdag zijn steun, waarbij president Klaus Iohannis zijn kandidatuur introk. Die was vooral bezorgd om Rusland, en vond Rutte niet de geschikte persoon om tegen Vladimir Poetin in te gaan.
- Rutte neemt het leiderschap van de NAVO over op een cruciaal moment. Hij begint zijn nieuwe functie op 2 oktober, iets meer dan een maand voor de Amerikaanse verkiezingen. Voormalig president Donald Trump heeft toegezegd in de NAVO te blijven. Hij dreigt er echter mee om de Amerikaanse hulp aan Oekraïne te verminderen als hij wordt herkozen.
- De benoeming van Mark Rutte betekent ook dat het opvolgingsprobleem is opgelost vóór juli, wanneer de NAVO zijn 75ste verjaardag viert. Dat feestje verloopt dus niet in mineur, maar met nieuw leiderschap in het vooruitzicht.
Defensiebudget blijft uitdaging
De details: De weg ernaartoe was lang.
- Ruttes campagne voor de NAVO-topbaan begon in november vorig jaar. Hij ligt zeer goed in de markt bij de Amerikanen. Zij zien in hem een pragmatisch figuur die deals kan sluiten. Toch lagen een aantal Oost-Europese landen dwars. Haast vanzelfsprekend kwam er tegenwerking van Viktor Orbán van Hongarije. En Rutte moest ook op de koffie bij de Turkse president Erdogan. Die had moeite met een aantal van Ruttes uitspraken over het gebrek aan persvrijheid. De plooien werden gladgestreken.
- Verder was er kritiek op Rutte, omdat hij er niet in slaagde om tijdens zijn 14-jarige premierschap de Nederlandse defensie-uitgaven op het NAVO-doel van 2 procent van het bbp te brengen. Er wordt verwacht dat Nederland dit jaar dat doel eindelijk zal halen.
- Dat wordt ook de grote uitdaging van Rutte: de andere NAVO-landen richting dat doel van 2 procent te stuwen. Aan het einde van 2024 zouden maar 18 van de 34 landen dat doel halen. Rutte beseft dat het tijd is voor actie. “We moeten investeren in onze defensie-uitgaven. We moeten de wapenproductie enorm opvoeren en dan moeten we veel meer doen ter ondersteuning van Oekraïne”, zei hij daar eerder over.