Na de onrust op de energiemarkt van vorig jaar zijn de Europese lidstaten gaan onderhandelen over de herinrichting van de energiemarkt. Nieuwe afspraken stimuleren de productie van groene stroom, maar laten ook ruimte voor vervuilende sectoren.

Europa heeft na maandenlange onderhandelingen overeenstemming bereikt over de hervorming van de energiemarkt. Belangrijke doelen van de herinrichting zijn het bevorderen van hernieuwbare energie en rust op de energiemarkt creëren. De extreme prijsschommelingen die ontstonden na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne moeten voorkomen worden.

Beleidsinstrumenten

Een belangrijk middel hiervoor zijn zogenaamde Power Purchase Agreements (PPA). Dit zijn langlopende contracten tussen energieproducenten en overheden of grote afnemers. Door langetermijnafspraken te maken, ontstaat meer zekerheid over toekomstige prijzen en wordt het makkelijker om duurzame vormen van energie-opwek te financieren.

In het verlengde hiervan wordt ingezet op Contracts for difference (CfD). Dit zijn contracten tussen overheden en energieproducenten waarin een bandbreedte wordt afgesproken over elektriciteitsprijzen. Bij scherpe prijsdalingen compenseren overheden energieproducenten voor het verlies. Tegelijkertijd moeten energieproducenten bij een plotselinge prijsstijgingen overwinsten weer afdragen aan de overheid. Voor nieuwe en gesubsidieerde groene stroomprojecten worden deze contracten verplicht. Dit moet het aantrekkelijker maken in duurzame elektriciteit te investeren.

Consumentenbescherming

De positie van consumenten wordt verstevigd. Het wordt makkelijker gemaakt om contracten af te sluiten waarbij consumenten stroom terugleveren aan het net. Ook krijgen consumenten meer rechten om verschillende soorten contracten af te sluiten en moeten leveranciers daar duidelijkere informatie over geven.

Burgers worden beter beschermd tegen een dreigende afsluiting van elektriciteit. Er komt een definitie van energie-armoede, en lidstaten worden verplicht maatregelen te nemen om energie-armoede tegen te gaan.

Kanttekeningen

Onder aanvoering van Polen heeft een aantal landen bedongen dat staatssteun voor steenkool mogelijk blijft. Landen mogen oude elektriciteitscentrales die op steenkool draaien tot 2028 staatssteun geven. De stabiliteit van het stroomnet wordt hiervoor als argument opgevoerd. Landen met een groot aandeel steenkool in hun energiemix zouden deze centrales nodig hebben om pieken in de elektriciteitsvraag op te vangen.

Daarnaast heeft Frankrijk een uitzondering voor kernenergie uitonderhandeld. Het land dat ruim 60 procent van de elektriciteit nucleair opwekt, mag onder voorwaarden nucleaire energie staatssteun blijven geven.

De hervormingen zijn door de Raad van de Europese Unie goedgekeurd, waar afvaardiging uit zowel het Europees Parlement als de lidstaten betrokken bij zijn. Begin volgend jaar moet het pakket maatregelen door de nationale parlementen en het Europees Parlement worden bevestigd.

[Bron: Change Inc.]