Stoppen of doorgaan in Berlijn?

In het nieuws: Is Duitsland bereid zich terug te trekken uit dit project, waarvan het totale budget wordt geschat op tussen de 50 en 80 miljard euro? Dat beweert in ieder geval The Times. De Britse krant gaat zelfs verder. Naast het Duitse vertrek uit dit gezamenlijke project met Frankrijk en Spanje (België is sindsdien als waarnemer toegetreden), beweert ze dat Berlijn toenadering tot Londen zoekt. De Duitse regering zou in plaats daarvan willen deelnemen aan het GCAP/Tempest-programma.

• Dit Global Combat Air Programme is een ander initiatief om een gevechtsvliegtuig van de zesde generatie te ontwikkelen. Op dit moment omvat het Japan en Italië, naast het Verenigd Koninkrijk.
• Vorig jaar aangekondigd, zou de productie van GCAP naar verwachting rond 2030 beginnen, met het eerste vliegtuig inzetbaar in 2035. Dat is een snellere termijn dan de FCAS, die theoretisch gepland staat voor 2040 maar moeite heeft gehad om van de grond te komen.

Fransen en Duitsers ruziën, Britten zijn verheugd

Is dit een zelfvervullende profetie van de kant van de Britten? Dat is de vraag. The Times citeert “nabije bronnen” van Olaf Scholz, de Duitse bondskanselier. Hij zou zich zorgen maken dat het project zou kunnen veranderen in een “witte olifant” en achterop zou raken bij de Amerikanen, die ook werken aan een nieuw vliegtuig. Maar om dan alles op te geven en opnieuw te beginnen met een ander team? Dat is toch een vreemde gok die The Times ons voorlegt. Om deel te nemen aan het GCAP-programma zou Berlijn de goedkeuring nodig hebben van Tokio en Rome, naast Londen. Dat is niet vanzelfsprekend. En waarom zou je jezelf presenteren als het vijfde wiel aan de wagen, als je al een van de belangrijkste spelers bent in een ander project?

• Volgens de Britse krant ziet Scholz het nut niet van concurrentie tussen FCAS en GCAP/Tempest en wil hij ofwel de twee samenvoegen, of bij gebrek daaraan FCAS opgeven en zich aansluiten bij GCAP. Dit zou Londen in ieder geval goed uitkomen, waar nog een Frans-Duitse ruzie een extra partner zou kunnen aantrekken om de financiële last van het toekomstige nieuwe vliegtuig te dragen.
• Het is waar dat de Frans-Duitse relaties niet optimaal zijn, en al zeker niet op het gebied van wapenpartnerschappen. Parijs heeft moeite met het feit dat Berlijn de voorkeur geeft aan aankopen van Amerikaanse producten. En probeert alle industriële winsten van de ontwikkeling van een nieuw vliegtuig naar Frankrijk te halen.
• Dit zou echter wel een zware klap zijn, die alle gezamenlijke projecten van Frankrijk en Duitsland in gevaar zou brengen. Beide landen werken ook aan een nieuwe gevechtstank, alleen al om in het wapendomein te blijven. Ook daar verloopt het niet erg vlot.
• Maar Berlijn heeft onlangs Amerikaanse F-35’s besteld, tot groot ongenoegen van Franse vliegtuigbouwers, die pleiten voor de voorkeursbehandeling van Europese producten – en bij voorkeur van hun eigen makelij.
• Dit was een nagel in de kist van een project dat, overduidelijk, nog lang niet van de grond lijkt te komen ondanks regelmatige aankondigingen van een grote start.
• Het is nog maar de vraag of het zal uitmonden in een breuk, want er is geen weg terug. Maar een vertrek van Duitsland zou het hele project waarschijnlijk naar de vuilnisbak verwijzen. Het blijft nu afwachten of Scholz bereid is deze verantwoordelijkheid op zich te nemen, of dat hij nog steeds hoopt het project opnieuw te onderhandelen. Het verlaten van een driemanschap (dat nu is uitgebreid tot vier) om bij een ander te gaan aansluiten, betekent dat je je niet presenteert als een nieuwe betrouwbare partner. (nd)