In het nieuws: De Tweede Kamer van Nederland heeft eind vorige week een reeks maatregelen om de koopkracht van de burgers te vergroten, goedgekeurd. In totaal maakt de Nederlandse overheid 4 miljard euro vrij. Natuurlijk moet dat alles gefinancierd worden. De Nederlandse beleidsmakers kijken daarbij in de richting van de banken.

• Om te beginnen wil Nederland de bankentaks verhogen. Die verhoging moet de staatskas spijzen met zo’n 350 miljoen euro.
• Maar de meest opvallende maatregelen, is de (geplande) introductie van een belasting op aandeleninkoop. Het tarief bedraagt 15 procent. Verwacht wordt dat de belasting zo’n 1,2 miljard euro zal opleveren.
  • Beursbedrijven kunnen op verschillende manieren hun aandeelhouders belonen. Denk bijvoorbeeld aan de uitbetaling van een dividend. Maar ze kunnen ook eigen aandelen inkopen. Op die manier zijn er minder aandelen in omloop, en kan de winst over minder aandeelhouders verdeeld worden. Zij zien daardoor de winstuitkering toenemen. Meestal leidt zo’n operatie (op korte termijn) tot een koersstijging.
  • Dit is voornamelijk een populaire maatregel bij de banken. Zo heeft ING eerder dit jaar nog een inkoopprogramma van 1,5 miljard euro aangekondigd. Zo’n taks op aandeleninkoop treft de financiële instellingen dan ook diep in hun portefeuille.
• Ook inkomsten uit vermogen en deelnemingen in bedrijven worden zwaarder belast, wat nog eens 450 miljoen euro in het laatje moet brengen.
• De voorstellen moeten nog worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. Mark Rutte, de aftredende premier van Nederland, is alvast niet te spreken over de extra belastingen voor banken. Hij zei donderdag dat banken daardoor naar andere landen zullen verhuizen. De voorstellen zijn er dan ook niet gekomen op initiatief van zijn kabinet, maar op die van een coalitie van partijen in de Nederlandse Tweede Kamer.

Niet alleen Nederland grijpt stijgende rente aan om banken extra te belasten

Zoom out: Nederland heeft zich voor de belasting op aandeleninkoop waarschijnlijk laten inspireren door de Verenigde Staten (VS).

• De regering-Biden heeft vorig jaar al zo’n taks goedgekeurd. Die is sinds begin dit jaar van kracht.
• Het tarief ligt wel lager dan bij onze noorderburen. Amerikaanse bedrijven moeten slechts 1 procent betalen op de waarde van de inkopen betalen.

Andere regeringen geven dan weer de voorkeur aan een overwinstbelasting voor banken.

• Spanje heeft bijvoorbeeld voor dit en volgend jaar zo’n taks ingevoerd. De Spaanse banken moeten een belasting van 4,8 procent betalen op de som van de nettorentemarge en de netto-opbrengst uit commissies.
• Ook Italië heeft intussen al een overwinstbelasting gelanceerd. Het oorspronkelijke doel was om tot 40 procent van de winsten die de banken halen uit rentes te belasten. Maar na een forse beursreactie werd die taks aangepast. De regering reageerde dat ze een limiet zou invoeren om de impact voor veel kredietverstrekkers te beperken.
• In ons land pleit Vooruit voor zo’n belasting. Volgens Melissa Depraetere, Kamerfractieleider voor de socialisten, kan een overwinstbelasting de federale overheid 500 miljoen euro opbrengen.

Niet zonder gevolgen voor de klanten

Impact: Sommige experts vrezen dat de banken de extra belastingen zullen doorrekenen aan hun klanten.

• “De banken gaan proberen om hun marges zo veel mogelijk te beschermen. Men mag dan rekening houden met hogere bankkosten”, zei Stefan Willems, beursexpert bij Spaarvarkens.be, in een gesprek met onze site.

(nd)