Al enkele dagen overschrijdt de prijs van Russische Oeralolie het plafond van 60 dollar dat is vastgesteld door westerse sancties. Maar Rusland omzeilt deze sancties steeds meer.

In het nieuws: De korting op de prijs van Oeralolie ten opzichte van Brent, de referentieprijs in onze contreien, neemt af.

• Op moment van schrijven wordt een vat Oeralolie verhandeld voor 65 dollar, wat boven het beruchte plafond ligt dat is vastgesteld door westerse sancties.
• Het prijsverschil met Brentolie is gedaald tot onder de 20 dollar, een teken dat de financiële druk op Moskou afneemt. Het verschil is sinds het begin van het jaar gehalveerd.
• De vraag die iedereen zich stelt: wat zal er gebeuren met deze olie die het westerse plafond overschrijdt? Laten we eerst even de feiten op een rijtje zetten:
  • De Europese Unie en de G7-landen hebben een prijsplafond ingesteld om economische druk uit te oefenen op een van de belangrijkste inkomstenbronnen van het Kremlin: olie. 
  • Dit plafond heeft als doel de oorlogskas van Poetin te raken zonder de wereldeconomie te schaden, om verdere inflatie te voorkomen. Deze olie is niet bestemd voor Europa, waar het onder embargo staat, maar voor de rest van de wereld.
  • Maar hoe kan het Westen verwachten dat het plafond wordt gerespecteerd? Voor de Oekraïense crisis werd het overgrote deel van Russische olie vervoerd via westerse schepen of schepen die verzekerd waren in Europa. Als Rusland zijn olie wilde verkopen, moest het dus het plafond respecteren. 
  • Het gevolg was dat de olie-exportopbrengsten van Rusland met de helft zijn gedaald ten opzichte van een jaar geleden, volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA). De belastinginkomsten zijn daardoor ook sterk verminderd, wat het Russische budget ernstig schaadt. 
  • Kortom, de sancties werken.

Een paradigmaverschuiving

De essentie: Moskou triomfeert.

• Het is al langer bekend dat Rusland andere klanten heeft gevonden, voornamelijk India en China. Het probleem was dat de Russische olie tegen dumpprijzen werd verkocht en de prijs van Oeralolie niet kon stijgen.
• Dat is nu aan het veranderen: de productieverlagingen van oliekartel OPEC+, waar Moskou deel van uitmaakt, hebben bijgedragen aan het overschrijden van de plafondprijzen voor Russische olie. De Aziatische vraag begint ook toe te nemen, waarbij Russische olie Saoedische olie heeft verdrongen.
• “Een andere belangrijke reden voor deze prijsstijging is het groeiende vermogen van Rusland om niet langer afhankelijk te zijn van de westerse vloot. De stijgende prijzen suggereren dat de druk van Rusland om een alternatief netwerk van tankers op te zetten waarop de sancties niet van toepassing zijn, de westerse invloed op zijn olie-export ondermijnt”, zei Sergey Vakulenko, analist bij het Carnegie Russia Eurasia Center en voormalig olietopman in Rusland, in de Wall Street Journal.
• “Dit was een gradueel proces, en nu zien we de resultaten ervan”, zei Vakulenko. “De Russische oliebedrijven hebben veel moeite gedaan om in zaken te blijven en geld te verdienen. Ze hebben bewezen dat ze bekwame operatoren zijn.”
• Hierdoor zijn de Russische producenten steeds beter in staat om zich los te maken van de westerse vloot van tankers en hun olie boven het plafond te verkopen. Dit is een paradigmaverschuiving. 
• Naast deze nieuwe capaciteit van Rusland blijft de schaduwvloot groeien. Dit is de naam die wordt gegeven aan tankers die olie vervoeren uit gesanctioneerde landen. In het tweede kwartaal werkten vijf keer zoveel tankers met gesanctioneerde producenten vergeleken met eind 2021, volgens het scheepsvolgsysteem Vortexa. Bijna 80% van deze schepen voerden hun ladingen uit naar de Russische markt.

Een Pyrrusoverwinning

Maar: Wraak is een gerecht dat koud wordt geserveerd.

• Rusland zal niet van de ene op de andere dag afstand doen van de westerse of in het Westen verzekerde tankervloot. Het moet namelijk ongeveer 7 miljoen vaten per dag verkopen, en dat is veel. 
• Voorlopig blijft de stijging van de prijs van Oeralolie een Pyrrusoverwinning voor Moskou: Rusland heeft nog een lange weg te gaan om zijn olie volledig onafhankelijk te verkopen en verliest elke dag kostbare inkomsten.
• Bovendien zou de Russische centrale bank al zo’n 9 miljard dollar hebben moeten uitgeven voor de oprichting van dit alternatieve exportsysteem.
• “Als je kijkt naar alle routes die Rusland moet nemen en het aantal tankers dat het nodig heeft voor een autonome vloot, dan is het nog ver verwijderd van waar het moet zijn”, concludeert Craig Kennedy van Harvard University in de Amerikaanse krant. (as,kg)