Om de inflatie in de eurozone te bestrijden begon de Europese Centrale Bank (ECB) in 2022 de rente op te trekken. Zo wordt de vraag naar kredieten kleiner en heeft de economie tijd om op adem te komen.
Overzicht: wat is tot nu toe het effect geweest van de renteverhogingen van de ECB?
Waarom is dit belangrijk?
Het grootste wapen van centrale banken is de rentevoet. Met deze binaire - hoger versus lager - stuurknuppel wordt het monetair beleid gestuurd. Effecten van een rentewijziging zijn pas maanden later zichtbaar in economische data. De ECB publiceert nu de stand van zaken voor mei.In het nieuws: Effecten van ECB-beleid wijzen, ondanks de te hoge inflatie, in de goede richting.
Op 21 juli 2022 trok de ECB, veel later dan de Amerikaanse evenknie, de rente voor het eerst op. Door onder andere de uitgebreide coronasteun was de inflatie in Europa te hoog. Vandaag zijn we bijna een jaar later en staat de beleidsrente zo’n 400 basispunten hoger.
- Het verstrakkende geldbeleid heeft duidelijk een impact gehad. De groei van de brede geldhoeveeheid – de totale hoeveelheid geld in een economie (ook M3 genoemd) – vertraagde van 1,9 procent in april tot 1,4 procent in maart. Toen de ECB een jaar geleden voor het eerst aan de rente sleutelde, bedroeg dat percentage nog 5,7 procent.
- De groei van de geldhoeveelheid in de enge zin – het cash geld in omloop en geld die op zicht- en spaarrekeningen staat (ook M1 genoemd) – is negatief en wordt negatiever. Vorige maand kromp dat met 5,2 procent, deze maand met 6,4 procent. Een jaar geleden groeide dit nog met 7,2 procent in dezelfde maand.
- Daarnaast krompen leningen aan gezinnen van 2,5 procent in april tot 2,1 procent in mei. Leningen aan niet-financiële bedrijven krompen in die periode 0,6 procent, tot 4,0 procent.
Conclusie: Het beleid heeft het gewenste resultaat. Zowel gezinnen als bedrijven vragen minder kredieten aan, waardoor aankopen en investeringen worden uitgesteld. Het gevolg daarvan, dat de inflatie terug naar het gewenste niveau van om en bij de 2 procent komt, is wel nog uitgebleven.
Vooruitblik
- Doordat het effect van het beleid op z’n minst enkele maanden op zich laat wachten, is het voor de ECB dus uitkijken wanneer ze op de rem moeten gaan staan. Indien het verstrakkende geldbeleid te lang wordt verdergezet, dreigt de Europese economie in een recessie terecht te komen. Wanneer ze bij de ECB echter te vroeg lossen, zal de inflatie hoog blijven en zijn bedrijven en gezinnen ook slechter af.
- In juli komt de ECB opnieuw samen om de rente te bespreken. De laatste cijfers wezen op een inflatie van 6,1 procent in mei dit jaar, drie keer zo veel als de doelstelling van de ECB. Bij de meest recente renteverhoging hintte voorzitter Christine Lagarde al op een extra verhoging van 25 basispunten. De bijeenkomst daarna vindt plaats in september.