In het nieuws: Er zit een stevig verschil tussen het aantal beloofde wapensystemen vanuit het Westen, en het aantal dat daadwerkelijk al werd geleverd.

• In totaal zegden westerse landen zo’n 7.000 artilleriestukken en pantservoertuigen en bijna 800 tanks toe, aangevuld met onder meer nog meer dan 500 luchtverdedigingssystemen, helikopters, vliegtuigen en genievoertuigen. Hoewel een groot deel daarvan werd gedoneerd, kocht Oekraïne ook zelf materiaal aan. Toch verlopen die aankopen niet al te vlot.
• Van alle beloofde wapensystemen, is slechts een fractie al gearriveerd in Oekraïne. Zo beschikt het leger daar nu over zo’n 1.700 artilleriestukken en pantservoertuigen, of slecht een vierde van de beloofde systemen. Van de beloofde tanks arriveerden al meer dan 400 stuks, en ook de helft van de luchtverdedigingssystemen worden al gebruikt.
• Daar bovenop leggen Oekraïense documenten van eind vorig jaar bloot dat voor 800 miljoen dollar aan bestellingen nog niet of maar deels werden afgewerkt. Volgens twee Oekraïners die zich bezig houden met de dossiers, vertellen aan The New York Times dat een deel van de wapens wel nog achteraf werd geleverd. Andere deals werden geannuleerd, waarna Oekraïne zijn geld terugkreeg. Maar ook nu nog blijven deals, ter waarde van enkele honderden miljoenen dollars, gewoon nog hangende.

Daar bovenop: Het geleverde materiaal is soms van bijzonder slechte kwaliteit, en kan eigenlijk niet echt gebruikt worden.

• Heel wat van het geleverde materiaal is afkomstig uit de legervoorraden van de westerse landen; systemen die dus niet meer echt in dienst zijn van de strijdkrachten. Dat maakt dat heel wat voertuigen in een slechtere staat verkeren dan werd gedacht. Zo zou dertig procent van al het geleverde materiaal momenteel in onderhoud zijn; een bijzonder hoog aantal, zo zeggen experten. Ben Barry, expert bij het Londense International Institute for War Studies: “Als ik hoofd van een leger was dat wapens leverde aan Oekraïne, zou ik professioneel beschaamd zijn als ik materiaal in slechte staat zou leveren”.

Een voorbeeld: 33 Italiaanse houwitsers arriveerden in bijzonder slechte staat.

• Bij één van de voertuigen kwam een zwarte rook uit de motor, een ander voertuig had last van lekkende koelvloeistof. Volgens het Italiaanse leger waren de voertuigen al enkele jaren geleden uit dienst genomen, maar vroeg Oekraïne om ze toch te doneren. “Om te herstellen en in dienst te nemen, gezien de urgentie van meer middelen in de strijd tegen de Russische agressie”, staat te lezen in een mededeling.
• Volgens Oekraïense overheidsdocumenten werden de houwitsers vervolgens verscheept naar de Verenigde Staten, waar ze zouden worden hersteld door een defensiebedrijf. 13 houwitsers werden al terug afgeleverd, maar zouden niet in staat zijn om ingezet te worden. Het contract leverde het bedrijf wel 19,8 miljoen dollar op; geld dat Oekraïne meer dan waarschijnlijk wil terugzien.
• Het bedrijf zelf ontkent dat het voertuigen in slechte staat afleverde, en legt de schuld bij Oekraïne zelf. Het koelingslek zou “op magische wijze zijn verschenen”, zo lacht de CEO van Ultra Defense Corporation de zaak weg. De inspectie-generaal van het Pentagon moet de zaak nu verder uitzoeken.

Onderliggend: Het probleem ligt niet enkel bij westerse bedrijven.

• Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft heel wat frustraties over de eigen bedrijven, die vaak zelfs in bezit zijn van de Oekraïense staat. Zo staat in een overheidsaudit van vorig jaar, die The NYT in handen kreeg, te lezen dat het ministerie twee bedrijven voor de rechter sleepte, omdat die hun deel van afgesloten contracten niet volbrachten.
• Daarnaast moet het ook vertrouwen op rapporten die niet altijd correct blijken te zijn. Een Amerikaanse legereenheid, gestationeerd in Koeweit, kreeg opdracht om 29 Humvee-jeeps over te dragen aan Oekraïne. De commandanten van de eenheid hadden aangegeven dat de voertuigen, op één na, perfect in orde waren voor missies. Volgens een rapport van het Pentagon, nadat de bestelling al was geplaatst, bleken 26 van de voertuigen echter ongeschikt. Eind augustus werden de voertuigen hersteld door enkele bedrijven en afgeleverd. Toen ze arriveerden in Polen, klaar om op de trein richting Oekraïne te worden gezet, bleken de banden van 25 voertuigen volledig versleten. Ook zes M777-houwitsers van die eenheid blijken nu nog lang niet klaar voor levering aan Oekraïne, aangezien ze al in 19 maanden geen onderhoud meer kregen. Na herstel, en aflevering in Polen, bleken dat alle houwitsers nog steeds niet operationeel-waardig waren.