De Starlink-terminals in Oekraïne zijn van onschatbare waarde geweest voor het land: de technologie maakt het mogelijk om veilige internettoegang te behouden in gebieden waar andere infrastructuur is afgesneden of vernietigd. Voor het leger van Kiev was dit een belangrijk element van zijn eerdere successen, aangezien het netwerk van de microsatellietconstellatie de troepen in staat stelt te allen tijde contact te houden en het gebruik van drones en verkenning in het algemeen vergemakkelijkt. Maar de vrijgevigheid van Elon Musk is voorbij: de CEO van Starlink heeft het Pentagon gewaarschuwd dat het de financiering van de dienst in Oekraïne moet stopzetten. Tenzij het Amerikaanse ministerie van Defensie ervoor betaalt.
Tot nu toe zijn er ongeveer 20.000 Starlink-terminals aan Oekraïne geleverd, en hoewel sommige daarvan door de Amerikaanse regering zijn geschonken, is het grootste deel een onbaatzuchtig geschenk van het bedrijf aan het land. Of bijna, want het blijft een geweldige marketingstunt om een dergelijk goed doel te steunen. Maar Musk wil er een einde aan maken. Hij zei onlangs op Twitter dat “de operatie SpaceX 80 miljoen dollar heeft gekost en tegen het einde van het jaar de 100 miljoen dollar zal overschrijden.” Daarom is hij van plan de stekker uit het project te trekken, tenzij het Pentagon natuurlijk de rekening betaalt.
400 miljoen dollar per jaar
Uit door CNN verkregen documenten blijkt dat Musks bedrijf SpaceX vorige maand een brief aan het Pentagon stuurde waarin de ruimtevaartfirma opwierp de dienst niet langer te kunnen (willen?) financieren. In het schrijven wordt dan ook gevraagd dat het Pentagon de financiering op zich neemt voor Oekraïnes Starlink-gebruik. Dat zou volgens SpaceX meer dan 120 miljoen dollar kosten voor de rest van het jaar, en bijna 400 miljoen dollar voor de komende 12 maanden.
“Wij zijn niet in staat om nieuwe terminals aan Oekraïne te schenken, noch om bestaande terminals voor onbepaalde tijd te financieren”, klinkt het in het document dat ondertekend is door SpaceX’ directeur overheidsverkoop. Andere documenten verwijzen naar een aanvraag van de Oekraïense generaal Valerii Zaluzhniy voor de levering van bijna 8.000 extra Starlink-terminals. De moeilijkheid hiervan wordt beklemtoond: “SpaceX staat voor verschrikkelijk moeilijke beslissingen. Ik geloof niet dat zij de financiële capaciteit hebben om extra terminals of diensten te leveren, zoals gevraagd door generaal Zaluzhniy.”
Plotselinge en onverklaarbare storingen
De recente onthullingen lijken het zoveelste breekpunt in de verzuurde relatie tussen Musk en Oekraïne.
Zo komt het nieuws nadat Oekraïense soldaten de afgelopen weken ernstige verstoringen hebben gemeld van de Starlink-apparaten die zij gebruiken. Daaronder een wijdverspreide panne die op 30 september plotseling de hele frontlinie trof, toen de Oekraïners midden in een tegenoffensief zaten. Starlink is het belangrijkste communicatiemiddel voor eenheden op het strijdveld, en de uitval deed de vrees voor hack-operaties van de Russen toenemen.
Overigens melden Oekraïense soldaten van het front dat niet alle SpaceX-terminals gratis aan hen werden gegeven. Verre van zelfs; op z’n minst een paar van hen hebben ze uit eigen zak betaald.
Daarnaast hebben ook de laatste publieke verklaringen van Musk over zijn visie op het conflict, olie op het vuur gegooid.
Het internationale defensie- en veiligheidsbureau Black Trident heeft intussen laten weten mogelijke geldstromen tussen de techmiljardair en het Kremlin te onderzoeken. “We zijn de rol van Musk aan het bestuderen. De mogelijke communicatie en geldstromen vanuit het Kremlin naar Musk horen daarbij”, zo werpt oprichter Lara Roslycky op tegenover BNR.
Magnaat beslist over het lot van legers en staten
“De beslissing om Starlink al dan niet draaiende te houden ligt volledig in de handen van één man. Die man is Elon Musk. Hij is niet gekozen, niemand heeft besloten hem deze macht te geven. Hij heeft het vanwege de technologie en het bedrijf dat hij heeft opgebouwd”, vertelde een ingewijde van de zaak aan CNN.
In het conflict hangt het lot van een van de twee kampen dus voor een groot deel af van de beslissingen van de centimiljardair, zo lijkt het. Musk lijkt klaar de beslissing om zijn technologie in dienst van de goede zaak te stellen, te herroepen.
(lb)