Na ruim honderdtwintig jaar neemt de metro van Parijs afscheid van het papieren vervoerbewijs. Ile-de-France Mobilités (IDF), uitbater van het metronet van het Franse metronet, wil immers volledig overschakelen op digitale en contactloze alternatieven. Momenteel worden jaarlijks nog altijd 500 miljoen carnets voor tien ritten verkocht. Dat vertegenwoordigt een papierberg van meer dan vijftig ton.
Niet iedereen is echter onverdeeld gelukkig met de beslissing van het vervoerbedrijf. In New York nam de metro twintig jaar geleden al afscheid van het traditionele vervoerbewijs. Tien jaar geleden volgde ook Londen.
Chiptekorten
IDF Mobilités had al langer het afscheid van het papieren vervoerbewijs aangekondigd. Oorspronkelijk was voorzien dat het tijdperk van het fysieke metroticket tijdens het eerste kwartaal van dit jaar zou zijn geëindigd. “Een aantal gebeurtenissen heeft dat proces echter vertraagd”, merkt Laurent Probst, directeur-generaal van IDF Mobilités.
“Eerst moest er met de uitbraak van de coronapandemie rekening worden gehouden, gevolgd door de Russische aanval op Oekraïne. Die problemen hebben geleid tot tekorten op de markt voor halfgeleiders, die nodig zijn om de overstap naar digitale vervoerbewijzen te kunnen maken.”
Probst merkte op dat de carnets in de loop van volgend jaar wellicht volledig zullen verdwijnen. IDF Mobilités is inmiddels al begonnen met de afslanking van het aantal metrostations waar nog steeds carnets kunnen worden gekocht. Vele tourniquets van de metro zijn bovendien niet meer in staat op de papieren vervoerbewijzen te lezen.
Dat alles moet de reiziger aanmoedigen om naar plastic vervoerbewijzen over te schakelen of voor virtuele transacties te kiezen. Onder invloed van die ingrepen is het gebruik van de papieren vervoerbewijzen al drastisch gedaald.
Vorig jaar vertegenwoordigden die producten nog meer dan tweederde van de totale ticketverkoop, maar dat aandeel is inmiddels ver onder het niveau van 50 procent gedaald. Hierdoor kan het vervoerbedrijf ook belangrijke besparingen op papierkosten boeken.
“Deze cijfers geven aan dat de gebruiker van de Franse metro zijn gewoontes verandert”, gaf Probst nog aan. Verwacht wordt echter dat nog tot in 2024 papieren metrotickets zullen kunnen worden gekocht. Daarvoor zal per rit wel een bedrag van 1,90 euro moeten worden betaald, tegenover een tarief van 1,49 euro bij een plastic smartcard.
Wereldtentoonstelling
Het eerste metroticket werd in Parijs op 19 juli 1900 uitgereikt. Dat gebeurde op Lijn 1 van de metro, ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling die dat jaar in de Franse hoofdstad werd georganiseerd. Daarvoor diende destijds een bedrag van 25 centimes te worden betaald.
De metrodirectie wijst er nog op dat ook de reiziger baten zal ervaren bij de overschakeling. Een op tien tickets zou immers worden verloren of door beschadiging onbruikbaar worden gemaakt. Toch behoudt het metroticket zijn fans.
Hoewel een aantal toeristen benadrukt dat digitale versies van het vervoerbewijs diverse voordelen bieden – men hoeft geen kiosk voor de aankoop van het ticket te zoeken en kan zich op de hotelkamer zelfs al vooraf een exemplaar aanschaffen – zien anderen het ticket als een gratis aandenken aan een bezoek aan de Franse hoofdstad.
Ook Gregoire Thonnat, auteur van een boek over de geschiedenis van het metroticket, noemt het vervoerbewijs een onderdeel van het beeld dat over Parijs kan worden geschetst. Verder wordt opgemerkt dat het metroticket ook in de populaire cultuur terug te vinden is, onder meer in de muziek (‘Le Poinconneur des Lilas’ van Serge Gainsbourg) en bioscoopfilms (‘Wages of Fear’ of ‘Zazie in the Metro’).
Ook de gebruikers van marihuana wijzen erop dat het metroticket vaak een gemakkelijk hulpmiddel blijkt. Het materiaal blijkt immers uitermate geschikt om een filtertip voor een joint te fabriceren.
(bg)