Of de woorden van De Croo veel indruk maken in Berlijn is maar de vraag. Maar België staat niet alleen: 15 landen ondertekenden ondertussen de brief die pleit voor zo’n Europees plafond op de gasprijzen. Op die manier wil de EU collectief de prijs drukken, en de logica in de markt omdraaien: in plaats van binnen de EU in concurrentie gaan met elkaar, de gezamenlijke kracht van de kopers gebruiken.
Interessant is daarbij de rol van de Europese Commissie. Die is traditioneel altijd grote voortrekker van meer initiatief en beslissingskracht op Europees niveau. Maar tegen de 15 landen in, weigerde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om werk te maken van het gasprijzenplafond of de groepsaankopen. Dat zette kwaad bloed: het beeld alsof de Duitse nog steeds luistert naar instructies uit Berlijn blijft hangen.
Dat de Fransman Breton en de Italiaan Gentiloni, prominente leden van haar eigen Commissie, nu openlijk Duitsland op de vingers tikken, is veelzeggend: de rol van Scholz en zijn regering wordt niet langer gepikt. Vraag is dus of von der Leyen kan loskomen van haar Duitse link, en durft tegen Berlijn in te gaan.
De socialist Scholz, die als minister van Financiën een uitgesproken pro-Europees profiel had, blijkt als kanselier een heel andere rol te spelen. In heel het conflict bleef hij weifelen over steun aan Oekraïne, net zoals hij nu al maanden aarzelt om Europees een antwoord te formuleren. Wat veel EU-landen ondertussen niet vergeten zijn: jarenlang waarschuwde men in Oost-Europa voor te grote energieafhankelijkheid van Rusland. De Nord Stream-pijplijnen waren daar een enorme diplomatieke doorn in het oog. En nu die niet langer werken, kiest Duitsland dus opnieuw voor een eigen koers, los van de solidariteit, is de frustratie.
Wat zeker ook speelt: een pak lidstaten dringt aan op nieuw gigantisch pakket Europese leningen, net zoals in de tijd van corona, om de pijn te verzachten. Maar zo dreigt die techniek van Europese schulden maken om de EU-lidstaten te helpen een permanent systeem te worden. Die doos van Pandora lijkt Berlijn nu te hebben geopend, met hun eigen bazooka van 200 miljard.
Scholz had gisterenavond een diner met de Franse president Emmanuel Macron. Die laatste wil erg graag één gezamenlijk Europees antwoord, maar lijkt weinig invloed te hebben op zijn Duitse collega: van een Frans-Duitse tandem tussen beiden is tot nu toe nog geen sprake geweest, in de energiecrisis.
Overigens bericht Politico ook over het feit dat de EU-top in Praag dit weekend blijkbaar geen officiële conclusies zal hebben, maar echt ‘informeel’ blijft: zo vermijdt men een ellenlange discussie of tekstexegese. De voorzitter van de Europese raad, Charles Michel (MR) zou dan een mondelinge samenvatting geven op het eind van die top.
Tegelijk circuleren wél al ontwerpverklaringen, onder meer AFP kon die al inkijken. En daaruit zou wel blijken dat de regeringsleiders willen oproepen tot net dat plafond op gasprijzen, dat de Commissie dan moet uitwerken. Die zou moeten werken aan “haalbare voorstellen om de prijzen te verlagen door middel van een gasprijsplafond”, zo leest het ontwerp. Het belooft dus nog een heel felle discussie te worden, in Praag.
