De Chinese ambassadeur in Moskou, Zhang Hanhui, heeft op de Russische staatstelevisie TASS gezegd dat de VS de “voornaamste aanstoker” zijn van de oorlog in Oekraïne. De Amerikanen zouden verantwoordelijk zijn voor de agressieve expansie van de NAVO en de continue steun voor pro-Europese krachten binnen Oekraïne.
“Als de initiatiefnemer en belangrijkste aanstichter van de Oekraïense crisis blijft Washington, terwijl het ongekende sancties oplegt aan Rusland, wapens en militaire uitrusting leveren aan Oekraïne”, zei Zhang. Het uiteindelijke doel van de VS zou zijn om “Rusland te verpulveren met een langdurige oorlog en de knuppel van sancties”.
De ambassadeur weerspiegelt in het interview dus het Russische standpunt. Poetins oorlog tegen Oekraïne begon eigenlijk al in 2014, toen Russische soldaten de Krim annexeerden. Dat deed hij nadat Viktor Janoekovitsj, de Russisch gezinde voormalige president van het land, het land moest ontvluchten nadat een golf van grootschalige protesten uitbrak die uiteindelijk leidde tot een revolutie.
Dat was een reactie op het onverwachte besluit van de ex-president om een handelsovereenkomst met de Europese Unie (EU) niet te ondertekenen, maar in de plaats de toenadering te zoeken tot Rusland. Na de revolutie werd Petro Porosjenko, een EU-gezinde president, verkozen en vreesde Poetin dat de voormalige Sovjetstaat steeds meer naar het Westen lonkte, iets dat door onder andere de VS in de hand zou worden gewerkt.
Dat sentiment bestaat nog altijd bij de Russische dictator en speelde een grote rol bij zijn beslissing om Oekraïne in februari binnen te vallen.
Rusland en China steeds hechter
Dat een Chinese ambassadeur nu ook zulke taal verkondigt, is wederom een teken dat China en Rusland steeds nauwere banden lijken te smeden. In het interview beweerde Zhang immers dat Sino-Russische relaties nu “de beste periode in de geschiedenis, gekarakteriseerd door het hoogste niveau van wederzijds vertrouwen, de hoogste graad van interactie en het grootste strategische belang” hebben betreden.
Het is geen toeval dat dit juist nu gebeurt: Nancy Pelosi, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, bezocht vorige week de democratische eilandstaat Taiwan. Dat wordt door China als een afvallige provincie gezien. De Chinese president Xi Jinping wil het land uiteindelijk terug integreren in de Volksrepubliek China, desnoods door geweld te gebruiken.
Pelosi’s bezoek lokte bij de Chinezen dan ook hevige reacties uit. Volgens Zhang willen de VS het land zo provoceren om “een Koude Oorlogsmentaliteit terug tot leven te roepen”. De Amerikaanse grootmacht zou in Taiwan dezelfde tactieken gebruiken als in Oekraïne, om China en Rusland in een hoekje te drijven en “een rivaliteit en confrontatie tussen grote mogendheden uitlokken”.
Door de affaire zijn de diplomatieke banden tussen China en de VS aanzienlijk verslechterd. De twee landen zouden nu geen militaire besprekingen op hoog niveau meer houden, wat volgens analisten het risico op escalatie verhoogt. Ook wil China niet meer praten over onder meer het klimaat.
(fjc)