In een historisch arrest heeft het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten vrijdag het zowat 50 jaar oude grondwettelijke recht op abortus geschrapt.
Het door de conservatieve rechters gedomineerde Hooggerechtshof maakte een einde aan de wet Roe versus Wade, die in 1973 het grondwettelijke recht op abortus in de V.S. vastlegde.
Met 5 stemmen tegen 4 besliste het Hof om de bevoegdheid omtrent abortuswetten over te maken aan de afzonderlijke staten. Die kunnen nu eigen abortuswetten uitvaardigen zonder zich zorgen te maken dat ze in aanvaring komen met de federale wet, die abortus toeliet in de eerste twee trimesters van de zwangerschap.
Zeker 22 van de 50 Amerikaanse staten zullen als gevolg van de beslissing abortus verbieden of sterk beperken. Andere staten zijn net van plan vrijere regels voor de beëindiging van zwangerschappen te handhaven.
Uitgelekte beslissing
De beslissing komt niet als een verrassing. Begin mei was een ontwerp van de beslissing naar de website Politico gelekt. Daarin stond te lezen dat Roe v. Wade zou sneuvelen.
Het lek zorgde voor schokgolven over het ganse land en bracht activisten aan beide kanten van het spectrum in beweging. Maar het wierp vooral een smet op ’s lands hoogste rechterlijke instantie, die onmiddellijk een onderzoek instelde om de bron van het lek te vinden.
Wat is Roe v. Wade?
Op 22 januari 1973 deed het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten een baanbrekende uitspraak. Toen oordeelde het met 7 stemmen tegen 2 dat het 14e Amendement van de Grondwet het recht op privacy van een vrouw beschermt. Derhalve heeft ze het recht om te kiezen of zij een ongewenste zwangerschap voortzet of niet.
De zaak was aangespannen in 1969 door ene Norma McCorvey, bekend als Jane Roe om haar anonimiteit te bewaren. Zij wilde haar derde kind aborteren, hoewel de wetten van Texas, de staat waar ze woonde, abortus verbood. Behalve in gevallen van gevaar voor de moeder. Zij spande een rechtszaak aan tegen de procureur van de staat, Henry Wade. Ze wilde zo de ongrondwettelijkheid van de Texaanse abortuswet aan te tonen. Vandaar de verwijzing naar Roe v. Wade.
Roe v. Wade verschafte zelfs een wettelijk kader voor abortus tijdens de eerste twaalf weken van de zwangerschap. In de drie maanden daarop werd het recht op abortus beperkt, terwijl het in de laatste drie maanden van de zwangerschap werd verboden. Dat laatste op een aantal zeldzame uitzonderingen na.
Opmerkelijk genoeg werd Roe v. Wade uitgesproken in een tijd dat het politieke evenwicht van het Hof uitgesproken conservatief was.
Tegen de trend in
De Verenigde Staten sluiten zich nu aan bij een zeer kleine groep landen die de afgelopen jaren de abortuswetten hebben aangescherpt, in plaats van ze te versoepelen. Slechts drie landen hebben dat sinds 1994 gedaan: Polen, El Salvador en Nicaragua.
De maatschappelijke gevolgen kunnen verregaand zijn. Ongeveer een op de vier Amerikaanse vrouwen zal ooit een abortus ondergaan, blijkt uit onderzoek van het Guttmacher Institute. Het zijn vrouwen van alle achtergronden.
(fjc)