Geschreven met input van de stad Roeselare

De stad Roeselare lanceerde in 2018 het klimaatplan #VANRSL. Een ambitieus stappenplan om tegen 2050 klimaatneutraal te kunnen worden en de stad klimaatbestendig te maken. En de voorbije jaren zijn er al talloze initiatieven genomen. De stad wil nu echter een versnelling hoger schakelen en nog meer inwoners bij de uitwerking betrekken. Ze lanceert een campagne met als slogan “’t Is schoon wat we samen doen voor onze toekomst” om erop te wijzen dat de stad en haar inwoners de handen in elkaar moeten slaan om een positieve impact op het klimaat te bewerkstelligen.

Op de website klimaatswitch.be van stad Roeselare ontdekken inwoners wat ze concreet kunnen doen voor meer biodiversiteit en een duurzame toekomst in hun leefomgeving. En de nadruk ligt volop op de Roeselarenaars zelf. Ludiek is alvast dat inwoners, wiens voornaam of familienaam letterlijk verwijst naar een plant of dier, in de kijker worden gezet.

Wie is beter geplaatst dan Michèle Hostekint, schepen voor klimaat & duurzaamheid in Roeselare, om deze plannen wat meer in detail toe te lichten. We schoven aan tafel voor een gesprek met haar.

Kunt u ons wat meer vertellen over het klimaatplan van de stad?

Michèle Hostekint: We zetten heel sterk in op de vergroening van de stad en bij het bestuursakkoord in 2018 hebben we ons zeer ambitieuze doelen gesteld. Zo willen we in deze legislatuur onder meer 100.000 nieuwe bomen aanplanten. En ons doel is ook altijd geweest om zoveel mogelijk mensen op de klimaatkar mee te krijgen. Ons klimaatplan is trouwens opgemaakt met de participatie van verenigingen, burgers en scholen zodoende er een brede beweging van te maken en iedereen mee te krijgen in het verhaal.

Rond welke punten werkt u concreet?

Michèle Hostekint: We werken rond vier pijlers. Ten eerste zijn we actief rond duurzame warmte. Zo pionieren we samen met de intercommunale rond het warmtenet waarbij we restwarmte verdelen over de stad en op die manier onze energieonafhankelijkheid kunnen opdrijven. Ten tweede werken we rond zonne- en windenergie en zijn we koploper op het vlak van het aantal zonnepanelen per inwoner. Ten derde zijn we actief rond vergroening en beter waterverbruik en ten vierde werken we via onze zogenaamde energiewijken naar een collectieve energierenovatie waardoor mensen minder energie zullen gebruiken. En met deze vier pijlers staan we meer dan op schema. 

Kunt u enkele voorbeelden van specifieke acties geven?

Michèle Hostekint: We proberen met gerichte acties de vergroening van de stad te bekomen. We bieden bomenbonnen aan bij geboortes en huwelijken zodat op een symbolisch moment een boom kan worden aangeplant. We werken met tuincoaches en tuinrangers die aan de hand van advies tuinen meer divers maken, we proberen onze pleinen groener te maken door ze in te zaaien met bloemen, we schuiven druppelcoaches naar voor die advies over waterbeheer en -verbruik geven, enzovoort. Daarnaast promoten we een wildere stad, via @WildRSL zodat we biodiversiteit in de spotlights kunnen zetten. En met onze nieuwste campagne willen we aantonen dat al onze inwoners onmisbaar zijn in het hele proces. Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt, is een gevleugelde uitspraak van de betreurde Jeroen Brouwers die bijzonder goed hierbij past.

Zet u ook in op ontharding van de stad?

Michèle Hostekint: Op korte termijn willen we de stad aangenamer en leefbaarder maken voor haar inwoners en ontharding of het wegnemen van harde gebetonneerde ondergrond en vervangen door een groene ondergrond speelt ook een belangrijke rol. Dankzij ontharding zijn we veel bestendiger tegen droogte of hevige regenval en is het minder warm. En op die manier wapenen we ons klimaatverandering. Op het de Coninckplein bijvoorbeeld, waar vroeger een parking was, heeft beton plaatsgemaakt voor groen en dat is drie keer winst: het beton is verdwenen, er is vergroening en de temperaturen lopen er minder hoog op in de zomer.

Bent u tevreden met de uitvoering van het klimaatplan tot nu toe?

Michèle Hostekint: We hebben dat natuurlijk nog niet volledig gerealiseerd. Het maakt deel van een plan op lange termijn om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. We rapporteren wel jaarlijks over de vooruitgang die we boeken. Enerzijds doen we dit via een evenement: op 5 juni organiseren we PARK het feest van de biodiversiteit waarbij we Wilde Tafels #VANRSL organiseren: een denktank waarbij we naar ideeën van mensen hengelen. Anderzijds rapporteren we ook jaarlijks aan de gemeenteraad.

En hoe staat het de biodiversiteit in Roeselare vandaag?

Michèle Hostekint: Het meten van de biodiversiteit is natuurlijk geen sinecure en we hebben daar geen concrete cijfers over. Maar het gaat zeker de goede kant uit: de stad is groener geworden terwijl de luchtkwaliteit is verbeterd. We willen snel een verdubbeling van het openbaar groen in het stadscentrum.

Bent u tevreden met de respons van de inwoners van de stad op uw initiatieven?

Michèle Hostekint: Vandaag bereiken we al veel mensen en zijn tevreden over de respons die we krijgen op acties zoals onze boombonnen, boomplantacties of het pas gestarte project rond geveltuinen. Het is belangrijk zo veel mogelijk mensen bij onze acties te betrekken want dan wordt het draagvlak groter. We mikken dus op nog meer betrokken burgers. Bij verschillende acties stellen we alvast een groei vast: het groeiend aantal tegeltuintjes is daar een mooi voorbeeld van. We zetten ook steeds meer wijkacties op waarbij we de volledige kost op ons nemen als mensen samen de stap zetten.

Hebt u ook al kritiek gekregen?

Michèle Hostekint: Dat zal altijd het geval zijn. Als je zaken onthard en parkeerplaatsen wegneemt of als je de mobiliteit duurzamer maakt dan kan dat soms voor onbegrip of ongerustheid zorgen. Verandering brengt nu eenmaal altijd wel wat weerstand met zich mee. We zijn ons hiervan bewust, vandaar dat het belangrijk is om een voldoende groot draagvlak te creëren voor onze positieve doelstellingen. En op lange termijn zijn we ervan overtuigd dat al onze ingrepen op bijval zullen kunnen rekenen en zullen bijdragen tot de leefbaarheid van de stad.

Kijkt u ook naar andere steden als voorbeeld en is er samenwerking?

Michèle Hostekint: We proberen zelf een voorbeeld te zijn en een voortrekkersrol te spelen. We doen dit bijvoorbeeld met ons warmtenet. Vandaag hebben we de grootste van Vlaanderen uitgebouwd en zijn daar trots op. We moeten ook constant stappen vooruitzetten en voortdurend wat sneller durven lopen. Er is zeker samenwerking en uitwisselen met andere steden zoals Mechelen na een recent bezoek van Minister Somers. We zijn ook actief in heel wat netwerken zoals de Climate Alliance.

Wat doet u om bedrijven aan boord te krijgen?

Michèle Hostekint: We hebben een klimaatcoalitie met onze bedrijven gesloten en met hen een lokaal klimaatplan ondertekend. Het feit dat heel wat bedrijfsleiders aanwezig waren bij de ondertekening ervan spreekt boekdelen. Bedrijven kunnen niet achterblijven, zeker nu de energieprijzen de pan uitswingen. We wisselen ideeën en ervaringen uit maar werken ook al aan concrete oplossingen. Zo brengen we bedrijven met een grote warmtevraag samen met ondernemingen die een groot aanbod hebben. Met ons warmtenet kunnen we bedrijven ten dienste zijn en mede dankzij hen zullen we onze klimaatdoelstelling halen. Het is een win-winsituatie.

Zal Roeselare uiteindelijk uitgroeien tot een smart city?

Michèle Hostekint: Zeker, we zetten sterk in op het smart city verhaal omdat er heel wat toepassingen mogelijk zijn. Zo experimenteren we volop rond waterbeheer en mobiliteit en zien heel wat mogelijkheden. We werken ook een dakenplan uit omdat er nog zoveel extra ruimte is boven ons die we kunnen benutten. We denken niet alleen aan hernieuwbare energie maar ook aan groentoepassingen en stadslandbouw. Rotterdam is voor ons een mooi voorbeeld.