De Amerikaanse inlichtingendienst CIA is op het Russische internet actief op zoek naar mensen die tegen de oorlog in Oekraïne zijn. “Het is om hen gerust te stellen dat er aan de andere kant mensen zijn die hen willen beschermen.”
De CIA verspreidt korte berichten via sociale media waarin de inlichtingendienst uitlegt hoe Russen hen kunnen bereiken via het dark web. Op dat ondergrondse internet heeft de CIA een site die sinds de lancering in 2019 haar waarde heeft bewezen bij het vergaren van informatie voor personen over de hele wereld.
VPN
“Er zijn bezorgde Russen die wanhopig de CIA proberen te bereiken”, zo verklaart een CIA-functionaris anoniem aan persagentschap AP. “Voor de mensen die op een veilige manier met ons in contact willen komen, is dit de manier om het te doen.”
“Wanneer mensen besluiten hun hand uit te steken, zijn ze zich heel goed bewust van wat ze doen en wat de risico’s zijn”, zegt Mark Kelton, gepensioneerd hoofd van contraspionage bij de CIA, die wel met naam en toenaam geciteerd wordt door AP. “Het gaat er hier om hen gerust te stellen dat er aan de andere kant mensen zijn die hen willen beschermen.”
Die website van de CIA is volgens instructies, die verspreid zijn op YouTube, Facebook en Instagram, te bereiken via de internetbrowser Tor. Dat is een browser die het internetverkeer via meerdere derde partijen omleidt om de identiteit en bestemming van een gebruiker te maskeren, en toegang geeft tot het dark web. Op die manier kan het Russische regime niet zien wie naar welke website surft.
Facebook en Instagram zijn sinds de oorlog wel verboden in Rusland. Maar ze zijn nog te bereiken via een VPN (Virtueel Privénetwerk), een betaalde service die je online privacy en anonimiteit geeft door een privénetwerk te creëren vanaf een publieke internetverbinding.
De interesse in VPN’s is in Rusland dit jaar dan ook sterk gestegen. Toen Vladimir Poetins “speciale militaire operatie” op 24 februari begon, werd de zoekterm VPN ineens veel vaker ingegeven in Google in Rusland. De Russische telecomprovider Yota meldde dat het aantal abonnees die in het eerste kwartaal van het jaar gebruikmaken van zijn VPN-diensten met factor 38 gestegen is.
Invloedssfeer
Poetins pogingen om Russen van informatie van buiten zijn invloedssfeer af te sluiten, werkt dus maar in beperkte mate. Zeker als de CIA contact kan leggen met bezorgde burgers in Rusland, of zelfs Russische soldaten in Oekraïne.
De Amerikaanse inlichtingendiensten houden ook nauwlettend mogelijke breuken met Poetins regime in de gaten onder Russische elites. Sommigen van hen verloren hun fortuin door westerse sancties en hebben zich publiekelijk uitgesproken tegen de oorlog.
(evb)
