De energietransitie zal de vraag naar metalen tussen vandaag en 2050 doen exploderen. Volgens Emmanuel Hache, econoom bij het Franse onderzoeksinstituut IFP Energies Nouvelles (IFPEN), zullen traditionele metalen zoals koper, aluminium en nikkel massaal worden opgekocht. Zeldzame aardmetalen en lithium zijn minder kritische metalen.

Hache baseert zijn uitspraken in de Franse zakenkrant Les Echos op een geavanceerd model, dat de vraag die het gevolg is van de energietransitie berekent. Volgens dat model en om de opwarming van de aarde tot 2 graden te beperken, zullen vele van de momenteel beschikbare grondstofbronnen en met name koper, worden opgebruikt. 

Zo zouden de volgende drie decennia

• 60 tot 90 procent van de huidige koperbronnen,
• 50 tot 85 procent van het bauxiet,
• 80 procent van het kobalt,
• 60 procent van nikkel,
• 30 procent van lithium en
• 4 procent van de zeldzame aardmetalen, kunnen worden opgebruikt.

IEA: Vraag naar sommige grondstoffen kan 40 keer hoger zijn dan vandaag

Het gebrek aan grondstoffen vormt dus een serieuze dreiging voor de voortgang van de energietransitie. Zo heeft een elektrische auto zes keer zoveel kritieke metalen nodig als een traditionele fossiele auto. Een offshore windpark heeft dertien keer meer mineralen nodig dan een energiecentrale die op gas werkt.

Dat was ook al de conclusie van een onderzoek van TNO dat midden vorig jaar verscheen. Ook het Internationaal Energie Agentschap (IEA) becijferde dat de vraag naar sommige grondstoffen in de aanloop naar 2040 zal exploderen. Daar is sprake van een vraag die ruim veertig keer zo hoog kan zijn als nu. Een groot deel van deze grondstoffen wordt ook nog eens gewonnen in een beperkt aantal landen. Wat uiteraard invloed heeft op geopolitieke verhoudingen en de machtspositie van deze plekken. 

Hache verwijt Europa dan ook dat het geen consistente strategie heeft die de energietransitie begeleidt. “Het is één ding om overal in Europa gigafabrieken te bouwen voor de productie van batterijen. Maar hoe zullen die van grondstoffen worden voorzien?”

Zelfs als de industrieën weten hoe ze batterijen moeten bouwen, zijn ze nog steeds afhankelijk van kobalt of lithium dat van buiten Europa komt. Autarkie (het streven om zo min mogelijk afhankelijk te zijn van anderen) klinkt allemaal mooi, maar de realiteit is anders. Een deel van het koper in auto’s kan worden vervangen door aluminium, maar dat legt het probleem alleen maar bij een andere grondstof. Volgens Hache zal de stijging van de grondstofprijzen onvermijdelijk gepaard gaan met de uitputting ervan.