Financiële schandalen blijven het Vaticaan achtervolgen. Nadat eerder deze maand bekend raakte dat Paus Franciscus een anti-maffiaprocureur had gerekruteerd om duidelijkheid te verschaffen over potentiële fraude binnen de Katholieke Kerk, komt nu een boek op de markt dat een weinig fraai beeld schetst van de financiële situatie van de Heilige Stoel.

Die procureur is Giuseppe Pignatone (links op de foto), een gepensioneerd openbaar aanklager die bekend staat om zijn werk tegen de maffiaclans Cosa Nostra en ‘Ndrangheta.

Aan de basis van de rekrutering van Pignatone liggen een reeks verdachte transacties. Die zijn het werk van de vertegenwoordiger van het Vaticaan in Londen. Het betreft een aantal investeringen in lokaal vastgoed. Op 1 oktober zouden in dat verband in de Britse hoofdstad een aantal huiszoekingen zijn verricht.

Het onderzoek volgt op een klacht van het Instituut voor Religieuze Werken. Die organisatie regelt alle financiële zaken waarin het Vaticaan betrokken partij is. De bank staat garant voor projecten van de zittende paus. Ook projecten van lokale rooms-katholieke kerken en organisaties vallen onder haar toezicht.

Maar er is meer. De krant La Repubblica publiceert dinsdag een bespreking van het boek “Giudizio Universale” (of “Universeel Oordeel) van de Italiaanse auteur Gianluigi Nuzzi. Dat boek zal de twijfels rond de financiën van de Heilige Stoel enkel doen toenemen. 

3.000 vertrouwelijke of geklasseerde financiële documenten

Nunzi kon de hand leggen op meer dan 3.000 vertrouwelijke of geklasseerde financiële documenten van het Vaticaan. Op de vraag of een faillissement mogelijk is, blijkt het antwoord positief. Want dat is de conclusie van een werkgroep die door paus Franciscus is opgericht met als doel het financiële systeem binnen het Vaticaan volledig te hervormen.

Een deel van de documenten werd Nuzzi pas eind mei overhandigd. Ze bevatten de meest recente cijfers van Apsa, de centrale bank van het Vaticaan. Volgens Nuzzi staat de balans van het Vaticaan voor 2018 voor het eerst in de geschiedenis in het rood.

Nog volgens Nuzzi werd al in de laatste jaren van het pontificaat van Benedictus XVI duidelijk dat de situatie van kwaad naar erger evolueerde. Toen Franciscus het van zijn Duitse voorganger overnam waren de uitgaven ‘volledig ontspoord’. Verondersteld werd dat diens hervormingen de situatie zouden rechttrekken, maar dat gebeurde dus niet.

In een reactie ontkent aartsbisschop Nunzio Galantino dat het Vaticaan aan de rand van de afgrond staat. Er is volgens hem enkel een herziening van de uitgaven nodig om de financiën recht te trekken. Galantino is verantwoordelijk voor de vastgoedportefeuille en andere activa van de Heilige Stoel.