De creatieve industrie heeft er sinds 2022 een nieuw maatje bij in de vorm van de ‘meedenkende computer’. Onderzoekslabs rolden kunstmatige intelligentie om werk van de mens deels over te nemen.
Als je vraagt welk buzzword overheerste in de maand december dan is het wellicht ‘ChatGPT’. De werking van dit submodel van GPT-3 spreekt dermate tot de verbeelding dat journaals, talkshows en ander algemene media er mooie sier mee maakten. ‘Kijk eens wat computers al kunnen!’ en ‘Neemt de computer het werk van de mens over?’
Een helder antwoord op die laatste vraag is natuurlijk niet te geven. Net zo min als over de toekomst van bitcoin, metaverses en virtual reality. Ook die worden door evangelisten links en rechts de hemel in geprezen, maar ondanks de hypes is niet duidelijk of het blijvertjes zijn.
Kunstmatige intelligentie, of machine learning op zijn minst, zal in elk geval niet verdwijnen. De vormen die we nu zien, komen voort uit onderzoeken en projecten die al decennia lopen. Niets neemt de wetenschappelijke, en nu ook commerciële, interesse voorlopig weg.
In het voorjaar steeg de aandacht voor de materie onder ontwikkelaars en creatievelingen al. Onderzoekslab OpenAI publiceerde DALL-E 2 in april, waarna Imagen en Parti van Google volgden en Midjourney en in augustus Stable Diffusion van Stability AI. Dit zijn systemen die een geschreven ‘tekenopdracht’ omzetten in grafisch resultaat. Stuk voor stuk zijn deze modellen nu voor weinig geld of zelf gratis te gebruiken.
Taalmodel van OpenAI
Wat DALL-E en Stable Diffusion hierboven doet voor beeld, kan GPT-3 voor tekst. Dit taalmodel, ook van OpenAI, genereert teksten op verzoek. Of het nu een sonnet of haiku is, een recept, essay of computercode, de computer genereert en levert op verzoek. Niet per definitie foutloos, maar voldoende om zijn opdrachtgever op weg te helpen. Marketingbureaus, ook in Nederland, gebruiken dit soort systemen al om kopij voor campagnemateriaal te schrijven. Voorbeelden: Schrijven.ai en Jasper.ai. De mens functioneert hier als opdrachtgever en eindredacteur.
Ook softwareschrijvers vinden in AI een handig hulpje. Microsoft-divisie GitHub heeft een samenwerking met OpenAI voor een systeem dat zelfgegenereerde computercode kan suggereren. Programmeurs zijn niet verplicht de code over te nemen in hun editors. Copilot, zoals het heet, kan worden gebruikt om te spieken, Stack Overflow te mijden, inspiratie op te doen en werkprocessen te versnellen. Het is te integreren in tekstschrijvers als Neovim en Visual Studio Code.
Het jaar 2023 zal uitwijzen in hoeverre particuliere ontwikkelaars en commerciële bedrijven aanslaan op de API’s die AI-modellen ontsluiten. De mensen achter OpenAI schatten in, dat ze in 2024 een omzet kunnen draaien van een miljard dollar.
