Key takeaways

• Een partijoverschrijdende commissie stelt voor om dubbele burgers die misdaden plegen die de veiligheid van Zweden in gevaar brengen, hun Zweedse nationaliteit te ontnemen.
• De Zweedse regering steunt het voorstel met het argument dat “gewelddadig extremisme” en georganiseerde misdaad bestreden moeten worden.
• Oppositiepartijen maken zich zorgen over de definitie van een “criminele bedreiging” en vrezen voor te ver doorgevoerde maatregelen en intolerantie.

Voorstel en steun

Er zijn plannen in Zweden om de wetten op het staatsburgerschap te herzien, met als doel het staatsburgerschap te ontnemen aan personen die een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Deze stap komt midden in een toename van bendegeweld en vuurwapencriminaliteit, waardoor de regering strengere maatregelen overweegt. Een partijoverschrijdende commissie heeft voorgesteld om dubbele burgers die misdaden plegen die de veiligheid van Zweden in gevaar brengen hun Zweedse nationaliteit te ontnemen. Dit kunnen bijvoorbeeld mensen zijn die op frauduleuze wijze het staatsburgerschap verkrijgen of zich bezighouden met activiteiten die schadelijk worden geacht voor de staat.

De Zweedse regering, onder een centrumrechtse leiding, steunt dit voorstel met het argument dat het nodig is om het toenemende “gewelddadig extremisme, staatsactoren die vijandig staan tegenover Zweden en systematische georganiseerde misdaad” te bestrijden. Minister van Justitie Gunnar Strommer benadrukt de ernst van deze bedreigingen en wijst op criminelen die in het buitenland opereren en geweld in Zweden orkestreren.

Oppositie en zorgen

Oppositiepartijen maken zich echter zorgen over de mogelijke vertakkingen van een dergelijk beleid. Ze stellen dat het definiëren van een “criminele dreiging” ingewikkeld zou zijn en mogelijk zou leiden tot te ver doorgevoerde maatregelen. Met name de Linkse Partij en de Groenen zijn tegen de maatregel, omdat ze vrezen dat deze als intolerant zou kunnen worden opgevat.

Op dit moment verbiedt de grondwet van Zweden het intrekken van het staatsburgerschap, maar een stemming om dit te wijzigen is gepland voor 2026. De regering bestudeert de aanpak van Denemarken, waar het staatsburgerschap kan worden ingetrokken voor daden die aanzienlijk schadelijk zijn voor de staat, waaronder bendegerelateerde misdaden. Zweden zelf is bezig met het aanscherpen van de aanvraagprocedure voor het staatsburgerschap, waarbij acht jaar verblijf vereist is (in plaats van vijf) en vanaf 2026 taal- en samenlevingstests worden ingevoerd.

Gevolgen op lange termijn

Naast onmiddellijke voorstellen pleit de Zweedse Democratische leider Jimmie Akesson ervoor dat nieuwe burgers een eed van trouw aan Zweden afleggen, vergelijkbaar met het Amerikaanse systeem. Hoewel dit idee niet is opgenomen in de huidige aanbevelingen, kan het verder worden besproken naarmate de discussies over burgerschap zich ontwikkelen. Zweden lijkt klaar te zijn voor een strengere aanpak van het burgerschap en sluit zich aan bij andere Europese landen door strengere controles uit te voeren op wie een burger wordt.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!