De EU-ministers van Financiën hebben de Kaaimaneilanden op de zwarte lijst van belastingparadijzen gezet. Op die lijst staan landen of regio’s waar de overheid nauwelijks vennootschapsbelasting int, niet transparant is en niet meewerkt in de strijd tegen belastingontwijking.
Het is opmerkelijk dat de eilandengroep nu pas op die lijst komt. Het is een van de meest notoire belastingparadijzen ter wereld. Op de Corporate Tax Haven Index prijkt de eilandengroep op nummer drie.
Schaduwbedrijven
De zwarte lijst waarvan sprake geldt in principe enkel voor landen buiten de EU, en de Kaaimaneilanden zijn Brits overzees gebied. Nu, drie weken na de brexit, staan de Kaaimaneilanden meteen op de lijst.
De idyllische archipel kent geen inkomstenbelasting, vermogenswinstbelasting of vennootschapsbelasting. De EU motiveerde de zet door te stellen dat het gebied geen ‘passende maatregelen’ toepast om belastingmisbruik te voorkomen. Bedrijven kunnen zich daar registreren zonder effectief een aanwezigheid op het grondgebied te vertonen. Dat opent de deur voor schaduwbedrijven om belastingen te omzeilen.
Van de landen die op de lijst terechtkomen wordt verwacht dat ze hun fiscale wetgeving aanpassen om die belastingontwijking en oneerlijke fiscale concurrentie aan te pakken. Landen op de zwarte lijst ondervinden moeilijkheden om toegang te krijgen tot EU-financieringsprogramma’s. Europese bedrijven die er zaken willen doen, moeten extra maatregelen treffen. Verder moet ook de reputatieschade als stimulans voor hervormingen dienen.
De zwarte lijst bestaat sinds 2017. Sindsdien hebben 49 landen hervormingen doorgevoerd om aan de EU-criteria te voldoen. Zo verdwenen de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en de Marshalleilanden afgelopen oktober van de lijst.
Zwakke zwarte lijst
Oxfam Novib geeft zware kritiek op de EU-lijst. Volgens de belastingwaakhond van Oxfam International blijft het instrument in gebreke omdat landen al na minimale hervormingen weer van de lijst worden gehaald. Dat gebeurde in het verleden met bijvoorbeeld Bermuda.
Oxfam Novib wil dat de criteria van de lijst strenger worden, en dat de beoordeling van landen op ‘objectieve wijze plaatsvindt, zonder politieke inmenging’.
Nederland belastingparadijs
Bovendien vindt Oxfam dat ook Europese landen moeten aangepakt worden, zoals bijvoorbeeld Nederland. Onze noorderburen prijken op eerder vernoemde index voor belastingparadijzen op nummer vier, net na de Kaaimaneilanden.
‘Nederland speelt een uitzonderlijk schadelijke rol als belastingparadijs voor multinationals. Recent werd nog berekend dat landen wereldwijd, inclusief ontwikkelingslanden, naar schatting jaarlijks 22 miljard euro mislopen door de Nederlandse belastingregels’, schrijft Oxfams belastingexpert Johan Langerock in een reactie.
‘Belastingparadijzen beroven arme en rijke landen van het geld dat ze nodig hebben om armoede te bestrijden en om te investeren in publieke voorzieningen zoals gezondheidszorg en onderwijs.’
