In De Tijd van 4 september (Tobe Steel) werd de oplopende wachtrij om aan te sluiten op het elektriciteitsnet genoemd als een van de grootste remmen op nieuwe bedrijfsinvesteringen in Vlaanderen. En terecht. Wie vandaag een batterij-installatie of duurzaam project wil realiseren, belandt al snel in een langdurige procedure. De netbeheerder werkt volgens het principe first come, first served, waardoor honderden projecten vastlopen in bureaucratie. Ondertussen tikt de klok voor de energietransitie en wordt ‘energiezekerheid’ steeds onzekerder. Alsof dat nog niet genoeg is zorgen geopolitieke spanningen en politieke keuzes voor prijsvolatiliteit. Als bedrijf wil je niet afhankelijk zijn van zulke grillen en moet je zelf het heft in handen nemen om steeds over voldoende betaalbare stroom te beschikken. 

Wachtrijen blokkeren de economie

De praktijk leert dat aanvragen zonder onderscheid in de wachtrij belanden. Of het nu gaat om een strategisch industrieel project of een aanvraag die enkel werd ingediend “om een handdoekje te leggen”: alles wordt gelijk behandeld. Dat vertraagt de dossiers die er echt toe doen.

In West-Vlaanderen bijvoorbeeld is er voorlopig geen plek meer om nieuwe batterijen aan het net te koppelen, omdat de uitbouw van het hoogspanningsnet achterblijft. Dat betekent dat bedrijven die hun energiezekerheid willen garanderen, letterlijk buitenspel staan. Zonder stroomzekerheid kunnen ondernemingen niet uitbreiden, geen nieuwe investeringen plannen en verliezen ze concurrentiekracht. Het raakt dus niet alleen de energietransitie, maar ook de economische motor van volledige regio’s.

Batterijen zijn hefboom, geen hinderpaal

Het klinkt paradoxaal: de netbeheerder stelt dat batterijen het net extra belasten. Het tegendeel is waar. Slim aangestuurde batterijen zijn een essentieel deel van de oplossing.

Overdag nemen ze overtollige zonne-energie op, soms zelfs tegen negatieve prijzen. ’s Avonds leveren ze die goedkope stroom terug, precies op het moment dat de vraag piekt. Zo ontstaan communicerende vaten die het net stabiliseren in plaats van verzwaren.

Batterijen kunnen dus een belangrijke rol spelen op de onbalansmarkt, waar voortdurend evenwicht tussen vraag en aanbod vereist is. Bedrijven die helpen dat evenwicht te herstellen, kunnen er bovendien centen mee verdienen. Zo worden batterijen niet alleen een betrouwbare buffer, maar ook een extra inkomstenbron én een bescherming tegen grillige stroomprijzen.

Het verschil zit in intelligentie. Er is nood aan batterijen die worden aangestuurd door slimme software waardoor er kan worden ingespeeld op prijssignalen, netcondities en marktbehoeften. Dáár ligt de echte meerwaarde.

Markt loopt voor, overheid blijft achter

Ondernemers zien de uitdagingen die de energietransitie met zich meebrengt: volatiele stroomprijzen, dreigende netcongestie en zelfs tijdelijke afschakelingen door grootschalige infrastructuurwerken. Maar ze wachten niet af. Ze investeren in slimme opslagsystemen om hun aansluiting te beschermen, kosten onder controle te houden en energiezekerheid te garanderen. De markt neemt dus het voortouw.

Maar de overheid en netbeheerders kunnen het tempo van ondernemers niet volgen. Het probleem is niet een gebrek aan regels, maar een gebrek aan capaciteit om de enorme toename aan aanvragen te verwerken. Er is dringend nood aan meer middelen en personeel om vergunningen en aansluitingen sneller en efficiënter af te handelen.

Daarnaast is het essentieel om onderscheid te maken: welke projecten dragen werkelijk bij tot de energietransitie en -zekerheid, hebben draagvlak, voldoende financiering en een sterke businesscase? En welke aanvragen zijn speculatief of puur gericht op geldgewin door energiehandel? Zonder die selectie riskeren we dat waardevolle projecten vastlopen in een kunstmatig opgeblazen wachtrij.

Gaat België Nederland achterna?

Als Nederlandse scale-up met internationaal bereik herkennen we de signalen. In Nederland zagen we dezelfde problemen enkele jaren geleden al opduiken. België volgt hetzelfde pad, maar dan met vertraging. Dat is een waarschuwing én een kans: we kunnen de fouten van onze noorderburen vermijden door sneller in te grijpen.

Onze boodschap aan bedrijven is eenvoudig: wacht niet. Bewaak je aansluiting en investeer in slimme systemen. Wie vandaag handelt, krijgt grip op zijn energievoorziening. Wie blijft talmen, riskeert morgen buitenspel te staan.

Ervaring uit de praktijk

Voor ik bij iwell begon, werkte ik bij Tesla, waar ik het Supercharging-netwerk internationaal hielp uitrollen. Daar leerde ik: duurzame ambities slagen alleen als de onderliggende infrastructuur robuust én flexibel is. Een extra laadpaal installeren zonder voldoende netvermogen resulteert niet in een opgeladen auto. Die les breng ik vandaag mee naar België.

Onze missie is bedrijven te helpen hun energiehuishouding te digitaliseren en te optimaliseren. Want zonder slimme energiebesturingssystemen blijft de transitie steken.

Tijd voor daadkracht

Wachtrijen en dreigende netcongestie zijn geen natuurwetten. Ze ontstaan door trage procedures, achterlopende infrastructuur en een schrijnend gebrek aan prioriteit. Blijft dat zo, dan gijzelen we niet alleen de energietransitie, maar ook onze hele economie.

De oplossing ligt voor de hand: versnel de procedures, investeer in personeel en hoogspanningsinfrastructuur en geef ruimte aan slimme batterijsystemen. Batterijen zijn geen hinderpaal, maar een hefboom voor energiezekerheid en economische groei.

“Batterijen zijn geen probleem, maar de sleutel tot onze energiezekerheid.”

Celine De Keersmaeker, Country Director België bij iwell