Key takeaways
- Europese leiders waren voorzichtig optimistisch na besprekingen met president Donald Trump en president Volodymyr Zelensky over de oorlog in Oekraïne.
- Zowel Poetin als Zelensky hebben aangegeven dat ze bereid zijn om elkaar te ontmoeten.
- Er werd maandag ook gesproken over de veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Hoewel het NAVO-lidmaatschap momenteel niet op tafel ligt, worden andere “artikel 5”-veiligheidsgaranties overwogen.
Europese leiders, waaronder de Franse president Emmanuel Macron en de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, kwamen maandag bijeen in het Witte Huis om samen met Trump en Zelensky te spreken over de oorlogssituatie in Oekraïne. De Amerikaanse president had voor de bijeenkomst al even een ontmoeting met zijn Oekraïense collega. Die verliep veel gemoedelijker dan eerder dit jaar.
Europese leiders voorzichtig positief na gesprek met Trump
Aan het einde van de bijeenkomst tussen Trump en de Europese leiders merkte de Britse premier Keir Starmer “echte vooruitgang” en een sterk gevoel van eenheid onder de deelnemers op. Von der Leyen, onderstreepte de collectieve inspanning om een duurzame vrede te bereiken.
De Europese leiders juichten de toezegging van Trump voor veiligheidsgaranties voor Oekraïne toe, maar erkenden dat een tijdelijk staakt-het-vuren nog steeds mogelijk was. De Duitse kanselier Friedrich Merz was voorzichtig optimistisch en zei dat de weg naar een staakt-het-vuren nu open lag, maar dat de volgende stappen complex zullen zijn.
Ontmoeting tussen Poetin en Zelensky
De “belangrijkste” uitkomst van de bijeenkomst was volgens de Franse president Macron de toezegging van de VS om samen met Europa te werken aan veiligheidsgaranties voor Oekraïne. De leiders toonden zich bereid om in de komende dagen een bilaterale ontmoeting tussen Poetin en Zelensky te houden, gevolgd door een trilaterale ontmoeting met Trump binnen twee of drie weken. Macron stelde zich wel vragen bij de bereidheid van Poetin om de oorlog stop te zetten.
Bondskanselier Merz benadrukte de noodzaak van een zorgvuldige voorbereiding voor een mogelijke ontmoeting en benadrukte de noodzaak om deelname en reikwijdte te definiëren binnen het kader van veiligheidsgaranties. Hij benadrukte dat de collectieve inzet van Europa cruciaal is, en wees erop dat het conflict verder reikt dan het Oekraïense grondgebied en een bedreiging vormt voor de hele Europese politieke orde.
Alternatieve veiligheidsgaranties in overweging
Hoewel het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne op dit moment niet wordt overwogen, zijn er wel gesprekken gaande over veiligheidsgaranties van het type “artikel 5”, die het principe van collectieve verdediging nabootsen dat in het NAVO-verdrag is vastgelegd. Dit suggereert dat het Westen Oekraïne een vorm van bescherming zou kunnen bieden zonder het een volledig NAVO-lidmaatschap te geven.
(ns)