In hoeverre steunt België de militaire strijd in Oekraïne? Terwijl andere Europese landen hele ladingen zware wapens sturen, nu het conflict zijn 100^ste dag ingaat, is dat voor ons land niet echt het geval. De reden is simpel: er is in feite niet veel meer om te sturen, zo slecht is het gesteld met de ‘zware bewapening’ van het Belgische leger.

• In de slag om de Donbas vraagt Oekraïne immers vooral artillerie en raketten. Maar de weinige voorraden die we hadden, met onder meer Zweedse raketwerpers, zijn al lang opgestuurd. Vivaldi had een optie in petto: oude artilleriestukken, de M109’s, Die werden in 2015 aan een bedrijf uit Oudenaarde verkocht, Flanders Technical Supply (FTS). En die zou België dan terugkopen, om ze aan Oekraïne te schenken.
• Maar de minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) kondigde woensdag in de Kamercommissie Defensie aan dat dit plan niet doorgaat: de houwitsers zijn al opnieuw verkocht door FTS. Het bedrijf wilde niet zeggen aan wie, maar vermoedelijk zijn ze via de Britse regering wel tot in Oekraïne geraakt. Dat leverde zure reacties op bij de oppositie, zowel bij Theo Francken (N-VA) als bij Georges Dallemagne (Les Engagés): ook omdat Dedonder wel heel karig was met haar informatie.
• Maar even later was het premier Alexander De Croo (Open Vld) die in de Commissie Buitenlandse Zaken dan maar Francken ging jennen. Want: “Het is opvallend wat u zegt over de houwitsers. Ze zijn inderdaad verkocht aan het schandalig lage bedrag van 19.000 euro, in de jaren 2015-2016. Ik viel van mijn stoel toen ik dat hoorde.” Daarbij was het niemand ontgaan dat het net in de periode van minister Steven Vandeput (N-VA) op Defensie was, dat die transactie doorging. “Ik vind het ook zeer verbazend dat toen geoordeeld werd dat die houwitsers als oud ijzer verkocht moesten worden.”
• Pijnlijk voor N-VA. Francken zocht de zaak verder uit. Hij onderstreept dat de beslissing om die artilleriestukken te verkopen al veel eerder genomen was, onder André Flahaut (PS), die in 2003 minister van Defensie was. En angel in het dossier: hoewel de M109’s allemaal aan bradeerprijzen verkocht zijn, onder meer een aantal aan Marokko voor een paar tienduizenden euro’s, kregen ze eerst nog een ‘upgrade’ bij een Waalse wapenboer, die 21 miljoen euro kostte. De Inspectie van Financiën klaagde daar destijds al steen en been over.
• “Na 12 jaar in een legerloods opgeslagen geweest te zijn, besloot minister Vandeput onze laatste 64 zware artilleriestukken in 2015-2016 te verkopen aan het Vlaamse FTS aan 27.000 euro per stuk, of 19.000 euro zonder wisselstukken”, zo stelt Francken op z’n blog. In 2018 verkochten ze er daar al 36 van aan Indonesië, voor liefst 9 miljoen euro. En nu dus de rest, voor een veelvoud van de prijs, via het VK, aan Oekraïne.