In het nieuws: De Nationale Bank stelt vast dat een woning kopen almaar moeilijker wordt voor gezinnen. Dat heeft vooral te maken met een snel gestegen hypotheekrente, een gevolg van de forse renteverhogingen door de Europese Centrale Bank.

• “De afbetalingslast van een gemiddelde nieuwe hypothecaire lening is op korte tijd fors gestegen. De gemiddelde afbetalingslast komt nu weer uit op het piekniveau van voor de financiële crisis in 2008.”
• En nog: “Vooral voor gezinnen met lagere inkomens of minder financiële steun van de ouders kan dat een toenemende hinderpaal vormen om een koopwoning te verwerven.”
• Ook bouwers hebben financiële zorgen, want de prijs van bouwmaterialen is op twee jaar tijd gemiddeld met 36 procent gestegen.

Het contrast: Voor bestaande kredietnemers oogt het financiële plaatje helemaal anders. Zij konden nog een woonkrediet afsluiten aan een historisch laag tarief. Als ze bovendien konden genieten van een loonindexering, weegt het woonkrediet nu beduidend minder door in het maandbudget.

• “Tegenover de grotere financiële drempels voor nieuwe eigenaars staat een winst voor de bestaande woningbezitters met een hypothecaire lening. De meeste hypotheekschulden hebben een vaste rentevoet, waardoor de rentelasten in verhouding tot de geïndexeerde inkomens kleiner worden”, schrijft de Nationale Bank.
• Dat de torenhoge inflatie – bijna 10 procent in 2022 – vooral de koopkracht van de middenklasse trof, moet dus wat genuanceerd worden, zo zei NBB-gouverneur Pierre Wunsch bij de presentatie van het jaarverslag. “Jonge tweeverdienersgezinnen hebben vaak ook een hypotheeklening lopen. Voor die categorie moet je dus eigenlijk ook rekening houden met het gunstige effect van hun minder zwaar doorwegende hypotheeklasten.”

Een cijfervoorbeeld: De Nationale Bank werkte een voorbeeld uit voor een middenklassegezin met 4.000 euro inkomen dat na indexering zijn loon ziet stijgen tot 4.400 euro.

• Bij een hypotheeklening afgesloten in 2020 (vaste rente 1,5 procent) voor een aankoopprijs van 250.000 euro daalt de maandaflossing van het woonkrediet van 30 procent naar slechts 27 procent van het inkomen.
• Als datzelfde gezin pas eind 2022 de aankoop deed, is de rekening minder rooskleurig. Niet alleen is de prijs van het pand dan al gestegen tot 290.000 euro, bovendien is de hypotheekrente gestegen tot 3,0 procent. De indexering kan dat niet allemaal compenseren. Dat maakt dat de maandelijkse aflossing in dat scenario al 36 procent van het inkomen bedraagt.

De infografiek van de Nationale Bank: