Hoe groot is de kans dat ook Wit-Rusland een invasie van Oekraïne lanceert?

Hoe groot is de kans dat ook Wit-Rusland een invasie van Oekraïne lanceert?
Loekasjenko in 2021 — foto: Getty

Wie Wit-Rusland zegt, zegt Rusland, letterlijk en figuurlijk. Dictator Aleksandr Loekasjenko is de trouwste bondgenoot van Vladimir Poetin, en stemde er onlangs ook mee toe dat beide landen hun legers samenvoegen. Maar is een invasie van Oekraïne vanuit Wit-Rusland (opnieuw) mogelijk?

Waarom is dit belangrijk?

Bij de start van de invasie, op 24 februari, gebruikte Rusland de vazalstaat om troepen richting hoofdstad Kyiv te sturen. Dit offensief werd echter een halt toegeroepen bij enkele voorsteden, waaronder Homel en Boetsja. Sindsdien wordt regelmatig gewaarschuwd voor een nieuw offensief vanuit het noorden, maar zover lijkt het niet te komen.

Hoewel Loekasjenko zowat de gewillige puppy is van Poetin, weigerde hij tot nu toe mee te vechten in Oekraïne. Wel mag Rusland zijn grondgebied gebruiken om een offensief te lanceren, al lijkt Rusland zich hier geen tweede keer aan te laten vangen.

Te oud en te weinig

Uitgelegd: Wit-Rusland is een land geregeerd door een dictator, die de verkiezingen vervalste en het volk simpelweg onderdrukt. Niet echt de basis voor een goed functionerend land, en dat wordt ook doorgetrokken in het leger.

  • Het Wit-Russische leger stelt zelf weinig voor. Het feit dat Rusland zelf soldaten naar het oosten stuurt, om er de Wit-Russische troepen te vergezellen, is een teken aan de wand. De grootte van het leger wordt geschat op 50 à 60.000 soldaten, voornamelijk dienstplichtigen die 18 maanden moeten dienen. Zij rijden, vliegen en schieten bijna uitsluitend met oud Sovjet-materiaal, datgene dat in Oekraïne al bewees dat het nog weinig waard was in de moderne oorlogsvoering.
  • Naast de Wit-Russische soldaten zijn er dus ook Russen aanwezig in het land, volgens Kyrylo Boedanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst HUR. Boedanov gaf ook aan dat er geen aanwijzingen zijn gevormde gevechtsgroepen, wat kan aanduiden dat een invasie toch niet voor meteen is.
  • Even leek dat er wel te komen. De afgelopen dagen zag het Belarusian Hajun project een verzameling mensen die de situatie in Wit-Rusland nauw monitort, heel wat beweging van het leger, richting de grens met Oekraïne. Nu lijkt het er echter op dat het gros ervan terugkeert naar zijn uitvalsbasis.

Ezel en steen

De gevolgen: Loekasjenko beseft donders goed dat hij niet de rechtmatige leider is van het land. Dat nu in een oorlog storten, met extra sancties vanuit het Westen tot gevolg, en de grote kans dat zijn soldaten niet terugkeren uit Oekraïne, lijkt geen bijzonder goed plan.

  • Bij de vorige verkiezingen was er bijzonder veel steun voor Svetlana Tichanovskaja, de oppositiekandidate die Loekasjenko het vuur aan de schenen legde. Maar een vervalste verkiezing winnen, ging toch gemakkelijk: Loekasjenko kreeg 81 procent van de stemmen. Tichanovskaja’s echtgenoot Sergej werd opgepakt, zijzelf kon vluchten naar Litouwen. Eerder deze maand bevestigde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) dat de banneling een kantoor ter beschikking kreeg in Brussel, in een leegstaand gebouw van de Vlaamse overheid.
  • Een groot deel van de bevolking is nog steeds razend op de dictator, maar wordt onder de knoet gehouden door zijn ordetroepen. Als die naar Oekraïne trekken, verliest Loekasjenko de controle. De afgelopen maanden gebeurde het al regelmatig dat Wit-Russische partizanen hun zuiderburen te hulp schoten: ze lekten info van de inlichtingendiensten, stuurden foto’s van de locaties van Russische soldaten of voertuigen en bliezen treinsporen en verkeerslichten op.
  • Daarnaast zijn er nog de westerse sancties: Wit-Rusland heeft er al een aantal, maar die zijn nog niet zo verregaand als de maatregelen tegen Rusland. Als het zich mee laat sleuren in het conflict, zal ook Loekasjenko mee in het net belanden. Een bevolking, kwaad op de dictator die hen regeert, en aangespoord door een verslechterde levenssituatie door sancties, het lijkt wel het recept voor een burgeroorlog.

(evb)

Meer premium artikelen
Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.