In het nieuws: De Europese Commissie lobbyt hard voor een “eerlijke” behandeling van bepaalde genetisch gemodificeerde planten en beschouwt ze als gelijkwaardig aan traditionele planten.

• Dit enigszins verrassende initiatief werd onthuld in een ontwerpvoorstel van de uitvoerende macht van de EU, dat volgens Euractiv op 7 juli wordt gepubliceerd.
• “De toelatingsprocedure en risicobeoordelingseisen van de huidige GMO-wetgeving zijn niet aangepast aan de verscheidenheid van potentiële plantaardige producten die kunnen worden verkregen door gerichte mutagenese en cisgenese, en zijn daarom in sommige gevallen onevenredig of ontoereikend”, aldus een lek in de ontwerptekst, gepubliceerd door het ARC2020 platform.
• De tekst benadrukt dat dergelijke regels niet “bevorderlijk zijn voor de ontwikkeling van innovatieve en nuttige producten”.
• Er wordt onderscheid gemaakt tussen GMO’s van “categorie 1”, die worden beschouwd als gelijkwaardig aan conventionele planten en waarvoor geen voorafgaande risicobeoordeling nodig is.
  • Producenten kunnen de bevoegde instanties zelf op de hoogte stellen zonder het product publiekelijk als GMO te etiketteren.
  • De voorgestelde criteria staan tot 20 genetische modificaties per plant toe, met specifieke limieten.
• Andere nieuwe GMO’s, die uitgebreidere DNA-invoegingen inhouden, zullen van geval tot geval aan een risicobeoordeling en etikettering worden onderworpen.
  • Maatregelen om besmetting te voorkomen worden overgelaten aan de lidstaten.
• Bovendien krijgt de Commissie de bevoegdheid om de definities te wijzigen en uitvoeringshandelingen vast te stellen zonder tussenkomst van het Parlement en de Raad.

De argumenten: Ondanks de hevige controverse bieden GMO’s duidelijke voordelen.

• Ze bieden de mogelijkheid om planten gewenste eigenschappen te geven, zoals weerstand tegen ziekten en droogte, betere bewaring van fruit en verhoogde productiviteit.
• Ze kunnen het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen verminderen, de opbrengst van gewassen verhogen en de winst van boeren verhogen.
• GMO’s kunnen daarom de water- en bodemvervuiling helpen verminderen door de hoeveelheid chemicaliën die nodig is te verminderen.
• Ze kunnen de voedingskwaliteit van voedingsmiddelen verbeteren, zoals gouden rijst verrijkt met vitamine A of tomaten rijk aan lycopeen, een natuurlijk pigment dat bekend staat om zijn antioxiderende eigenschappen en geassocieerd wordt met een aantal gezondheidsvoordelen.
• Ze kunnen ook worden gebruikt om medicijnen te produceren en nieuwe materialen te ontwikkelen.

Risico op besmetting van niet-GMO’s?

Genoteerd: Dit voorstel heeft al geleid tot verontwaardiging van organisaties in de voedsel- en landbouwsector.

• Corporate Europe is van mening dat deze tekst de risico’s voor de bioveiligheid zal vergroten en de keuzevrijheid van de consument zal wegnemen. GMO-zaden zullen gepatenteerd worden, waardoor de rechten van boeren beperkt worden en de concentratie op de zadenmarkt toeneemt.
  • De organisatie wijst erop dat de belofte van duurzaamheid van GMO’s alleen gebaseerd is op beweringen van de industrie, zonder enig tastbaar bewijs. Ze zien de deregulering als een voordeel voor biotechzaadbedrijven en bekritiseren het bevooroordeelde raadplegingsproces.
• IFOAM verwelkomt het in de tekst opgenomen verbod op GMO’s in de biologische landbouw, maar blijft bezorgd over de bescherming tegen contaminatie van niet-GMO-gewassen.

• De European Non-GMO Industry Association waarschuwt ook voor de introductie van niet geëtiketteerde en niet traceerbare GMO’s in de velden en op het bord van Europese burgers.
• Euroseeds is kritisch over de complexiteit en inconsistentie van het voorstel en uit zijn bezorgdheid over de kennisgevingsprocedure en het verbod op GMO’s in de biologische landbouw.
• De milieuwetgevers van de EU uiten ook hun bezorgdheid over de schending van het voorzorgsbeginsel van de EU en het recht van consumenten op informatie over de samenstelling van voedsel.
• Volgens Politico benadrukken deze wetgevers het gebrek aan transparantie voor consumenten over de eindproducten. Ze zetten ook vraagtekens bij de maatregelen die genomen moeten worden om besmetting met GMO-zaden tijdens het productieproces te voorkomen.

(nd)